Żółta wstążka przy psiej smyczy, czerwona wstążka przy wózku, czarna wstążka na nadgarstku - te kolory to nie tylko ozdoba, ale przede wszystkim konkretny 11 maja 2021, 13:44 symbol
Warto uświadamiać ludzi, że pies z żółtym elementem to pies szczególny, który potrzebuje spokoju i przestrzeni. A kokardka lub apaszka nie jest fanaberią modową jego opiekuna! Żółta wstążka lub kokardka nie jest ozdobą! Czy spotkałeś kiedyś na spacerze psa z żółtą wstążką, muszką, kokardką albo apaszką? Wiesz, co oznacza taki żółty element przyczepiony do smyczy, obroży lub do szelek? Żółta wstążka to jasny i czytelny znak dla wszystkich, że ten pies potrzebuje nieco większej przestrzeni niż inne. Być może pies wygląda słodko i miło, ale pamiętaj, że nie wolno do takiego psa podchodzić, wyciągać ręki ani pozwalać swojemu psu do niego podbiegać! Opiekun oznacza swojego psa żółtym elementem nie bez powodu, chce zapewnić jemu i sobie komfort na spacerze. Powody, dla których psy noszą lub powinny nosić żółtą wstążkę… szkolenie/trening praca lękliwość traumatyczna przeszłość reaktywność agresja wobec ludzi i/lub zwierząt kwarantanna choroba niedawno przebyty zabieg/operacja rekonwalescencja starość cieczka potrzeba przestrzeni wokół siebie niechęć do bycia głaskanym przez obcych niechęć do przypadkowych kontaktów z obcymi psami niedawna adopcja, nowa sytuacja i miejsce Więcej o projekcie Yellow Dog Project przeczytacie tu. Nie lekceważcie żółtego oznaczenia, nie udawajcie, że go nie widzicie. Te psy naprawdę potrzebują przestrzeni i spokoju podczas spacerów! Czy żółta wstążka działa? Symbol żółtej wstążki jest stosowany na świecie od lat. W Polsce też mówi się o niej i pisze od dawna. Niestety bez większego echa, ciągle brak jest edukacji w przedszkolach i szkołach. Przydałby się spot reklamowy albo pogadanka na ten temat w telewizji śniadaniowej. Ludzie nadal nie mogą zrozumieć, że psy są różne i nie każdy będzie lubił głaskanie i przytulanie przez obcych lub przez dzieci. Zabawy z obcymi psami też nie są ulubioną formą spędzania wolnego czasu dla sporej części psów. W naszym przypadku genialnie sprawdzają się akcesoria z napisami „nie dotykaj”. W Warszawie osoby przez nas napotkane szanują to i rozumieją ten przekaz. Niestety do opiekunów psów puszczających je samopas, żeby się wybiegały, nadal niewiele dociera… Jestem jednak dobrej myśli – im więcej psów będzie oznaczonych żółtym elementem i im więcej będzie się o tym mówiło i pisało, tym sytuacja powinna wyglądać lepiej. „Żółte psy” nie są niebezpieczne! Psy, które potrzebują przestrzeni, zwykło się nazywać „żółtymi psami” od żółtego elementu, którym są oznaczone. Te psy nie są niebezpieczne i nikomu nie zagrażają, są takie, jak każdy inny pies. Potrzebują tylko więcej przestrzeni i spokoju podczas spacerów. Moja Tajga nosi żółte akcesoria, bo nie lubi bliskich kontaktów z obcymi psami oraz nie lubi być gwałtownie głaskana przez obcych ludzi. Jeśli ktoś zlekceważy żółtą wstążkę i moje prośby o niegłaskanie i odwołanie swojego psa, to zostanie obszczekany, a jego pies – ustawiony do pionu. Nigdy jednak nikogo nie ugryzła, sama nie zaczepia, nie podbiega do ludzi ani do psów i jest bardzo posłuszna. Doskonale odnajduje się w przestrzeni miejskiej, na zawodach czy targach, wzorowo jeździ komunikacją miejską. Często zdarza się, że jeśli ktoś zapyta mnie wcześniej, czy może pogłaskać psa, a osoba ta jest opanowana i serdeczna, poza tym widzę, że Tajga ewidentnie ma ochotę na bliższy kontakt, to wtedy pozwalam na głaskanie. Alternatywa dla żółtej wstążki A co, jeśli żółta wstążka nie działa i ludzie jeszcze bardziej interesują się twoim psem? My oprócz żółtej wstążki – a raczej kokardki – stosujemy także obrożę, smycz i bandankę z napisem „nie dotykaj”. I to świetnie działa! Sama żółta wstążka niestety była dla ludzi mało czytelna. Nikt od prawie 2 miesięcy nie próbował nawet głaskać Tajgi na ulicy czy w komunikacji miejskiej, nie nachylał się nad nią, nie łapał za akcesoria, żeby lepiej rozczytać napis. Ale niestety często ludzie skarżą się, że oznaczenie psa na żółto lub dodanie akcesoriów z napisem przyciąga ludzi i skupia ich uwagę na psie. Co wtedy? Amber Batson – lekarz weterynarii i behawiorystka – proponuje, żeby to ludzie, opiekunowie psów potrzebujących przestrzeni, się znakowali. Mogą to być np. żółte kamizelki z napisem „nie podchodź do mojego psa”. To będzie bardziej widoczne z daleka dla innych i zrozumiałe, a przy tym skutecznie odciągnie uwagę od samego psa. Można też pomyśleć o czapkach czy koszulkach na okres letni. Jak się zachować, kiedy widzimy psa z żółtą wstążką? Przede wszystkim nie rób sensacji – pies jak pies. Nie podbiegaj, nie klep po głowie i nie głaszcz bez zgody opiekuna! Najlepiej też nie wołać i nie cmokać. Nie podchodź także ze swoim psem, a już na pewno nie spuszczaj swojego psa ze smyczy, żeby przywitał się i pobawił z psem, który jest oznaczony żółtą wstążką lub innym elementem! Nawet jeśli widzisz „żółtego psa” luzem albo podczas radosnej zabawy z opiekunem. Możesz na spokojnie, z bezpiecznej odległości zapytać, czy ty lub twój pies możecie podejść i się przywitać. Jeśli opiekun psa oznaczonego żółtą wstążką się zgodzi, to słuchaj jego wskazówek, bo to on najlepiej zna swojego psa i wie, jak zareaguje i czego potrzebuje jego pupil. Nie nalegaj, nie naciskaj, nie udzielaj złotych rad. Jeśli pies zaszczeka czy warknie, to nie wpadaj w panikę, bo najczęściej jest to element komunikacji, a nie początek ataku. Na koniec chciałabym bardzo wszystkich prosić o uszanowanie psa z żółtą wstążką i jego opiekuna. Nie oceniajcie, nie naciskajcie na bliskie kontakty. Dajcie im przejść w spokoju. Pies nie jest maskotką, ma prawo mieć gorszy dzień, może kogoś nie lubić albo nie mieć ochoty na powitanie i zabawę. Proszę też o udostępnianie, tłumaczenie i rozpowszechnianie wiedzy o tym, czym jest żółta wstążka i dlaczego psy ją noszą. Edukujcie dzieci i młodzież. Podziel się tym artykułem:Anka & TajgaCześć! Ta blondynka po lewej to Anka, czyli ja. Szalona weganka, z wykształcenia socjolożka a z wyboru psia matka i blogerka. Ta mała wilczasta po prawej to Tajga, czyli mój ukochany pies.
Czerwona wstążka – tak zatytułowana jest akcja, wyrażająca solidarność z przeżywającymi żałobę po śmierci prezydenta Gdańska Pawła Adamowicza oraz
Wypadnięcie gruczołu trzeciej powieki - wiśniowe oko Trzecia powieka jest bardzo ważnym z punktu widzenia funkcjonowania oka narządem. Bierze udział w produkcji łez, chroni także oko przed drobnymi urazami i zanieczyszczeniem. Wykorzystuje się ją czasem jako swego rodzaju opatrunek przy niektórych chirurgicznych zabiegach okulistycznych. Ma to miejsce np. przy operacji owrzodzenia rogówki, kiedy to trzecia powieka zostaje naciągnięta na gałkę oczną, po to żeby ją chronić i stworzyć optymalne warunki do zabliźnienia się rany. "Wiśniowe oko" to potocznie używana nazwa dla określenia wypadnięcia gruczołu trzeciej powieki. U wielu ssaków, w tym również u psów, trzecia powieka utworzona jest przez fałd spojówkowy, umiejscowiony w przyśrodkowej części oka. Tam też, wewnątrz dolnej powieki zlokalizowany jest gruczoł trzeciej powieki, służący do produkcji wodnej komponenty łez. Wypadnięcie gruczołu trzeciej powieki jest bardzo widoczne i nietrudno je zauważyć: w przynosowej części dolnej powieki pojawia się niewielka, wypukła, czerwona masa przypominająca wiśnię. Może być duża i zajmować znaczną część rogówki albo też mała i pojawiać się tylko okresowo. W obydwu przypadkach dolegliwość wymaga konsultacji lekarza okulisty, ponieważ długotrwałe uwięźnięcie gruczołu może doprowadzić do jego uszkodzenia, zmniejszenia produkcji łez i wskutek tego powstania zespołu suchego oka. Przyczyny “wiśniowego oka” Gruczoł trzeciej powieki przytwierdzony jest niewielkim włókienkiem do dolnego wewnętrznego brzegu powieki. U niektórych ras wiązanie to jest bardzo słabe, tkanka łączna podtrzymujaca gruczoł ulega rozluźnieniu, wskutek czego wydostaje się on na zewnatrz w postaci zaczerwienionego kulistego tworu, przypominającego mają wisienkę. Stąd wzięła się angielska nazwa schorzenia: cherry eye - wiśniowe oko. Schorzenie występuje najczęściej u młodych psów, a czynnikiem, który je wywołuje jest infekcja wirusowa lub bakteryjna. Rasy szczególnie zagrożone to: amerykański cocker spaniel, buldog, bloodhound, beagle, shar pei, lhasa aspso, chow chow, shih-tzu oraz inne rasy z krótkimi, szerokimi głowami. Leczenie “ wiśniowego oka” Leczenie polega na odprowadzeniu gruczołu na właściwe miejsce. Powinno nastąpić jak naszybciej, ponieważ gruczoł trzeciej powieki produkuje około 50% objętości łez i jeśli ich zabraknie, może dojść do uszkodzenia oka. Ryzyko jest duże, dlatego, że w sytuacji zbyt małej ilości łez najczęściej powstaje zespół suchego oka, co jest dolegliwością bardzo dokuczliwą i może w znacznym stopniu upośledzić widzenie. Z tego też względu nie powinno się gruczołu usuwać, można to zrobić jedynie w przypadku stwierdzenia zmian nowotworowych. Rokowanie Najczęściej w ciągu kilku tygodni od zabiegu gruczoł powraca do normalnego funkcjonowania. W niewielkiej ilości przypadków dochodzi do nawrotów, wymagających kolejnych interwencji chirurgicznych. U wielu psów zmiany mogą dotyczyć kolejno obu oczu. Leczeniem z wyboru jest zawsze transpozycja gruczołu trzeciej powieki, aby nie dopuścić do wystąpienia zespołu “suchego oka” W ciężkich lub chronicznych przypadkach może być konieczne usunięcie gruczołu, szczególnie wtedy, gdy przestał już poprawnie pracować i spełniać swoje funkcje. Oznacza to jednak konieczność stałego nawilżania gałki ocznej, żeby nie dopuścić do powstania stanów zapalnych i upośledzenia wzroku.

Czerwona wstążka wpleciona we włosy konia ma swoje szczególne zastosowanie. Założona na grzywę konia ma ostrzegać innych jeźdźców przed możliwym ugryzieniem. Może być ona również umieszczona na ogonie – dotyczy wtedy koni kopiących.

Przez aktualizacja dnia 18:57 Wnętrostwo to zaburzenie, które polega na niezstąpieniu jednego z jąder do moszny, czyli do swojej lokalizacji fizjologicznej. Szczenięta rodzą się z niezstąpionymi jądrami, i jest to jak najbardziej normalne. To między innymi dlatego czasem trudno jest rozpoznać płeć kilkudniowych maluchów. Proces zstępowania jąder trwa kilka tygodni. Oba jądra powinny znajdować się w mosznie około 6-8. tygodni po narodzinach. Zdarza się jednak, że jedno lub oba jądra nie zstąpiły po tym czasie. Wówczas konieczna jest konsultacja z lekarzem weterynarii w celu ustalenia dalszego postępowania. Istnieje szansa, że jądra zstąpią później. Ten proces może trwać u niektórych psów nawet kilka miesięcy, ale pupil powinien być w tym czasie pod opieką lekarza weterynarii. Jądra powinny zstąpić u psów ras dużych i olbrzymich szybciej, niż u małych psów. Dlatego przyjmuje się, że najprawdopodobniej nie zstąpią w ogóle, jeśli nie nastąpiło to w przeciągu 4. pierwszych miesięcy ich życia. Wnętrostwo u psa – gdzie znajduje się jądro u tzw. wnętrów? Fizjologiczną lokalizacją jąder jest moszna. To tutaj powinny one zstąpić u samców w ciągu kilku tygodni po narodzinach. Niestety, nie dzieje się tak w przypadku psów wnętrów. Gdzie w takim razie zatrzymane jądro lub oba jądra mogą się znajdować? położenie brzuszne – jądro/jądra znajdują się w jamie brzusznej. położenie pachwinowe – jądro/jądra znajdują się w przestrzeni ograniczonej przez zewnętrzny oraz wewnętrzny pierścień pachwinowy. To najczęstsza lokalizacja jądra wnętra. położenie podskórne – jądro/jądra znajdują się w przestrzeni podskórnej, w pobliżu zniekształconej moszny. Wnętrostwo u psa – przyczyny Psy rasowe są bardziej narażone na wnętrostwo niż mieszańce ©Shutterstock Wiadomo, że na wystąpienie anomalii mają wady genetyczne, ale niektóre inne czynniki mogą sprzyjać wystąpieniu tej anomalii. Mogą to być na przykład fitoestrogeny, pestycydy, czynniki antyandrogenne czy estrogeny. Oddziaływanie takich substancji na płód lub szczenię może sprzyjać wnętrostwu. Schorzenie częściej występuje u psów rasowych. Wykazano, że predyspozycje do jego wystąpienia mogą być przekazywane genetycznie, ale nie zawsze ma to miejsce. Schorzenie może wystąpić u potomstwa psa wnętra, ale nie musi. Co ciekawe, mieszańce są statystycznie mniej narażone na zatrzymanie jąder, w porównaniu do psów rasowych. Wnętrostwo – predyspozycje rasowe: cocker spaniel, owczarek niemiecki, jamnik, yorkshire terrier, maltańczyk, pekińczyk, syberian husky, bokser, buldog angielski, chihuahua, pudel toy, pudel miniaturowy, pomeranian, sznaucer miniaturowy. Wnętrostwo u psa – objawy: Najbardziej charakterystycznym objawem jest brak jąder lub jednego jądra w worku mosznowym. Stwierdza się to na podstawie oględzin i omacywania okolicy moszny. Schorzeniu raczej nie towarzyszą inne objawy. Wnętrostwo u psa – rozpoznanie ©Shutterstock Brak jądra w mosznie można stwierdzić bardzo łatwo, ale zlokalizowanie zatrzymanego jądra nie zawsze jest prostym zadaniem. Lekarz weterynarii jest w stanie stwierdzić jego obecność za pomocą omacywania, badania USG lub RTG. Inne badania, które mogą pomóc w lokalizacji jądra wnętra to: tomografia komputerowa; rezonans magnetyczny. Jądro wędrujące u psa – co to jest? To jądro, które wędruje najczęściej z worka mosznowego do kanału pachwinowego i odwrotnie. Zdarza się to szczególnie u młodych samców, których jądra są jeszcze na tyle małe, że mogą swobodnie przeciskać się przez kanał w tę i z powrotem. Czy pies wnęter jest płodny? Jednostronny wnęter, czyli pies, którego tylko jedno jądro nie zstąpiło do moszny zazwyczaj jest płodny. Jądro, które nie znajduje się w worku mosznowym przeważnie nie produkuje plemników, ale wytwarza za to testosteron. Natomiast drugie jądro, które znajduje się w worku mosznowym produkuje zarówno plemniki, jak i męskie hormony płciowe. Taki pies może być w pełni płodny, ale jego nasienie może też charakteryzować się nieco zmniejszoną ilością plemników. Samiec, który ma zatrzymane oba jądra w położeniu brzusznym zazwyczaj nie jest płodny, ale jego jądra produkują testosteron. Wnętrostwo u psa – czy trzeba operować? To zależy. Jeśli pies nie jest reproduktorem i opiekunowie wyrażają zgodę na kastrację, to zaleca się przeprowadzić operacyjne usunięcie obu jąder. To najlepsze rozwiązanie z punktu ochrony zdrowia psów. Może jednak zdarzyć się tak, że opiekunowie czworonoga będą chcieli dopuścić go do rozrodu, mimo jego schorzenia, lub po prostu nie będą zainteresowani kastracją samca. W takich przypadkach zaleca się usunięcie tylko zatrzymanego jądra w nieprawidłowej lokalizacji. Oczywiście trzeba w tym miejscu zaznaczyć, że dopuszczanie psów wnętrów do rozrodu jest kontrowersyjne i ZKwP tego nie popiera, choć są pewne wyjątki. Wnętrostwo u psa – możliwe konsekwencje braku leczenia: nowotwór zatrzymanego jądra (ryzyko wystąpienia nowotworu u wnętra jest o wiele wyższe w porównaniu do jądra znajdującego się w mosznie); skręt niezstąpionego jądra (ryzyko jest o wiele wyższe w porównaniu do jąder w mosznie); problemy behawioralne (związane z wysokim stężeniem testosteronu). Czy pies wnęter może być reproduktorem? ©Shutterstock Trudno odpowiedzieć na to pytanie jednoznacznie. Z punktu biologicznego zazwyczaj może, ponieważ większość jednostronnych wnętrów wnętrów jest płodna. Warto w tym miejscu zadać inne pytanie – czy powinien być reproduktorem? Ze względu na genetyczny charakter występowania schorzenia, zaleca się eliminować wnętrów z dalszej hodowli. Istnieją jednak przypadki, w których samiec wnęter nie przekazał dziedzicznej predyspozycji do wystąpienia schorzenia ani w pierwszym, ani w drugim, ani nawet w trzecim czy czwartym pokoleniu. Z tego powodu, dopuszczanie do rozrodu psów wnętrów powinno być rozpatrywane indywidualnie. Warto wcześniej ustalić jaka jest dokładna przyczyna wystąpienia schorzenia. Pomóc mogą w tym badania genetyczne, które potwierdzą lub wykluczą dziedziczny charakter anomalii, ale musisz zdawać sobie sprawę, że dostęp do nich w Polsce jest ograniczony. Stanowisko ZKwP jest w tej sprawie jasne, i wyklucza zarówno szczeniaka, jak i matkę oraz ojca z dalszej hodowli przynajmniej do czasu poznania okoliczności wystąpienia anomalii. Dopuszczenie do dalszego rozmnażania rodziców zazwyczaj jest możliwe, jeśli wnętrem okazał się np. tylko jeden szczeniak z miotu, a u pozostałego potomstwa nie zaobserwowano wystąpienia schorzenia. Wnętrostwo u psa – kiedy operować? Leczeniem z wyboru w przypadku wnętrostwa jest kastracja, która polega na usunięciu obu jąder, niezależnie od ich lokalizacji. O perację zaleca się przeprowadzić u samców w wieku 6-8. miesięcy, choć u psów ras dużych i olbrzymich – ze względu na niskie prawdopodobieństwo zstąpienia zatrzymanych jąder po 4. miesiącu życia – można przeprowadzić ją wcześniej, np. w 5. miesiącu życia. Wnętrostwo u psa – koszt operacji Koszt kastracji wnętra jest zazwyczaj nieco wyższy niż w przypadku klasycznej kastracji samca. Dzieje się tak, ponieważ usunięcie zatrzymanego jądra może się wiązać z otwarciem jamy brzusznej lub innych powłok. Wymaga to zazwyczaj niestandardowego dostępu do cięcia oraz innego znieczulenia okołooperacyjnego. Koszt operacji wnętrostwa u psa wynosi od 100-500 zł w zależności od wybranego znieczulenia, stopnia trudności operacji (umiejscowienia jądra względem pozostałych tkanek lub narządów) oraz ogólnego stanu pacjenta. Wnętrostwo u psa a agresja Istnieje wytłumaczenie, które w prosty sposób wyjaśni, dlaczego psy wnętry wykazują nieprawidłowe zachowania. Dzieje się tak, ponieważ zatrzymane jądro wciąż produkuje testosteron, czyli hormon, który może wpływać na zmiany w zachowaniu psa – odczuwanie nadmiernego popędu płciowego, pobudzenie, ale także na zwiększoną agresję, szczególnie wobec innych samców. Wnęter pies – kto ponosi odpowiedzialność? Wnętrostwo jest wadą wrodzoną, dlatego za jej wystąpienie odpowiada hodowca. Opiekun psa ma prawo ubiegać się odszkodowania od hodowcy. — Żółta wstążka lub przywieszka u psa nie jest ozdobą, to znak dla innych, żeby go nie zaczepiali, nie dotykali czy nie wołali do siebie. Taki pies potrzebuje więcej przestrzeni, aby czuć się dobrze. Gdy spotkasz tak oznaczone zwierzę, nie lekceważ tego, zachowaj ostrożność i ogranicz jakikolwiek kontakt. Przez aktualizacja dnia 18:58 Czym jest katar wsteczny u psa? Katar wsteczny u psa, zwany także kichaniem wstecznym u psów lub kichaniem odwróconym, w języku angielskim określany jest jako „reverse sneeze” oraz „reverse sneezing in dogs”. Jest on powszechnym objawem pochodzącym ze strony układu oddechowego, który od czasu do czasu można zauważyć u większości psów. Co więcej, niektóre rasy czworonogów mogą mieć nawet predyspozycje do częstszych ataków kichania wstecznego. Są to najczęściej małe psy oraz rasy brachycefaliczne czyli ze spłaszczoną kufą np. buldogi francuskie, mopsy, pekińczyki. Kichanie wsteczne spowodowane jest skurczem krtani i podniebienia miękkiego. Swoją nazwę zawdzięcza temu, że pies szybko i energiczne wdycha powietrze, zamiast – jak w przypadku normalnego kichania – go zwyczajnie wydychać. Jakie są objawy kataru wstecznego? Katar wsteczny u psa to zjawisko charakteryzujące się gwałtownymi, nagłymi i powtarzającymi się wdechami inhalacyjnymi przez nos. Niekiedy u zwierzęcia pojawia się także odruch wymiotny i towarzyszące mu specyficzne dźwięki oraz parskanie (zwykle na koniec ataku kataru wstecznego). Podczas ataku kataru wstecznego u psa zwierzę gwałtownie zatrzymuje się w miejscu i prostuje głowę wraz z szyją, wyciągając je mocno do przodu. Równocześnie wydaje z siebie donośny i powtarzający się dźwięk podobny do parskania lub zachłystywania się. W większości przypadków wdychanie powietrza może być bardzo silne. Zwykle atak ten trwa od kilku sekund do nawet dwóch minut. Po napadzie pies natychmiast wraca do normalnego funkcjonowania i jego zachowanie nie przejawia żadnych nieprawidłowości. Zazwyczaj napad kichania wstecznego bardzo łatwo jest odróżnić od normalnego kichania, które występuje jednorazowo i przebiega tak samo jak u ludzi. Jak reagować na atak kaszlu wstecznego u psa? W większości przypadków atak kataru wstecznego u psa nie wymaga szczególnego rodzaju interwencji ze strony człowieka. Opiekun może jedynie pomóc psu poprzez delikatne zakrycie dłonią jego nosa i równoczesne masowanie gardła, co pozwoli wyciszyć i uspokoić psa. Skuteczne może okazać się także przytknięcie palca do czubka nosa lub lekkie dmuchanie w pysk i nos. Niekiedy kichanie wsteczne powinno wówczas ustąpić, jednakże nie obowiązują w tej kwestii ścisłe reguły. Wszystkie te działania mają na celu umożliwienie psu kilkukrotnego przełknięcia, co zazwyczaj hamuje skurcz mięśni odpowiedzialnych za kichanie wsteczne. Podczas ataku kataru wstecznego na pewno warto wyprowadzić psa do chłodniejszego miejsca lub na zewnątrz, gdzie łatwiej mu będzie oddychać. Kluczowe będzie także uspokojenie zwierzęcia i zapewnienie mu bezstresowej atmosfery. O czym może świadczyć katar wsteczny u psa? Katar wsteczny u psa zazwyczaj jest spowodowany samoistnymi lub alergicznymi podrażnieniami lub stanami zapalnymi w klatce piersiowej, gardle, przewodzie nosowym i w obrębie krtani. W niektórych przypadkach mogą być wywołane: wdychaniem drażniących substancji (takich jak pyłki lub substancje o intensywnych zapachu); ciągnięciem na smyczy; nadmiernym podnieceniem (spowodowanym zarówno falą radością, jak i złością np. po bójce z innym psem); wpadnięciem czegoś do gardła – niekiedy taka substancja lub przedmiot może zostać wciągnięty przy wdechu do dróg oddechowych psa, co powoduje swędzenie; nagłą zmianą temperatury otoczenia; Zbyt mocne ciągnięcie na smyczy może wywołać atak kaszlu wstecznego ©Shutterstock Niestety, zdarza się również, że katar wsteczny jest objawem towarzyszącym poważniejszym schorzeniom: problemom neurologicznymi (podrażnieniami lub uszkodzeniami nerwów); polipom lub innym zmianom o charakterze nowotworowym; chorobom serca we wczesnym stadium, które nie dają jeszcze widocznych objawów. Choć katar wsteczny u psa może wywołać zaniepokojenie właściciela, to w większości przypadków nie powinien być powodem do niepokoju. Zwierzęta zmagające się z tym zjawiskiem nie wymagają zazwyczaj przyjmowania leków, jednakże, w niektórych przypadkach, lekarz może zalecić bardziej wrażliwym czworonogom łagodzące leki przeciwhistaminowe. Pamiętajmy, że u zdrowych psów katar wsteczny może pojawiać się co jakiś czas w różnych etapach życia, a u ras mających do tego predyspozycje – nawet kilka razy dziennie. Dopiero w przypadku, gdy zaczyna dokuczać zwierzęciu nader często, ma ostry przebieg i towarzyszą mu odruchy wymiotne, powinniśmy udać się do lekarza weterynarii, który dokładnie oceni stan zdrowia psa i zleci dalsze postępowanie. Istotne będzie wykluczenie takich dolegliwości jak zapadanie tchawicy, infekcje układu oddechowego czy kaszel kenelowy. Jeśli problem ma charakter przewlekły i związany jest z alergią, to istotne jest zidentyfikowanie szkodliwego czynnika lub substancji, co pomoże wykluczyć go z otoczenia zwierzęcia i zminimalizować dokuczliwe objawy. Konsultacja: lekarz weterynarii Franek Paśko
  1. ዚ хቪтոси
    1. Сասашοճοլе վεжαζеዤ εձևре
    2. Оцαጸо եρиձихрե
  2. Տо ηፓглሼφο урсቼгяцо
    1. Րε ሖусаቨоηիμፗ
    2. Ξу атαζо евруራуλач
Hejka, tutaj Mimi.(O mnie)Pewnie wiele osób zastanawiało się co u mnie słychać i co dalej stanie się z kanałem. Otóż zaczynając o tym co u mnie to za chwilę

Czkawka u psa pojawia się często i równie niespodziewanie, co u ludzi. Problemy z nią miewają zarówno dorosłe psy, jak i szczeniaki. Dlaczego tak się dzieje i czy jest coś co można na ten problem poradzić? Spis treści: ( kliknij aby przejść )Czkawka u szczeniaka – przyczyny Częsta czkawka u psa Czkawka u psa w nocy Czkawka u szczeniaka – przyczyny Częsta czkawka u szczeniaka, podobnie jak u ludzi jest najczęściej spowodowana zbyt łapczywym jedzeniem. Kiedy psiak je za szybko, przepełniony żołądek podrażnia przeponę, która wywołuje czkawkę. Z uwagi na duże zapotrzebowanie kaloryczne i olbrzymią ilość energii, jest to zjawisko, które często występuje u małych psów, uwielbiają one dużo i szybko jeść (co jest również powodem dla którego porcje powinny być dokładnie wyliczone, by zwierzak nie zjadał za dużo). Kolejnym powodem czkawki u psa może być też połknięcie ciała obcego. Szczeniaki poznają świat i są bardzo ciekawskie, dlatego może się zdarzyć, że pies połknął na spacerze kamień, czy jakieś małe ciało obce w domu, np. dziecięcą zabawkę, czy biżuterię. Jeśli podejrzewasz, że mogło się tak stać, niezwłocznie udaj się z pupilem do weterynarza, ciało obce może spowodować nawet przebicie jelita, jest to stan zagrażający życiu! Częsta czkawka u psa Częsta czkawka u dorosłego psa może być spowodowana również zbyt łapczywym jedzeniem, podobnie jak u szczeniaka, szczególnie, jeśli psiak ma problemy z kontrolowaniem ilości jedzenia (częsty problem, szczególnie u psów większych ras). Zbyt szybkie jedzenie może być też spowodowane brakiem poczucia bezpieczeństwa w domu. Może dzieci przeszkadzają mu w jedzeniu? Albo inne zwierzęta? Psiak musi mieć zapewniony spokój podczas posiłków, inaczej może się to kończyć czkawką, a na dłuższą metę problemami ze strony układu pokarmowego. Do innych przyczyn czkawki należy również zarobaczenie, dlatego pamiętaj, by regularnie psa odrobaczać. Alergie również mogą wywoływać czkawkę. Czkawka u psa w nocy Jeśli psiak jest zmęczony, czy zestresowany, może również czkać. Przyczyną czkawki u psa w nocy mogą być zatem złe sny albo zwyczajnie wyziębienie organizmu. Najlepiej będzie jednak skonsultować wszystkie obawy z lekarzem weterynarii, bowiem czkawka czasami może być nawet objawem zapalenia płuc, czy astmy. Zapisz się na newsletter!

Żółta wstążka na smyczy psa oznacza prośbę właściciela o niewchodzenie w kontakt z jego psem. Powodów może być kilka, np. agresywne zachowania psa, lęk przed kontaktem z obcymi czy choroba. Jak piszą autorzy projektu "Yellow dog", został on stworzony z myślą o psach, "które potrzebują przestrzeni", a także po to, by
Zapewne czasem widujesz psa z żółtą wstążką przy obroży albo na smyczy i zastanawiasz się, o co chodzi? Nie jest to żaden wymysł opiekuna czy zwykła ozdoba...➤➤Zobacz również: "Flesz. Nowy Kodeks pracy. Co się zmieni?" PixabayZapewne czasem widujesz psa z żółtą wstążką przy obroży i zastanawiasz się, o co chodzi? Nie jest to byle wymysł opiekuna czy zwykła ozdoba... Żółta chustka, wstążka, przypinka lub inny żółty element przy obroży psiaka oznacza, że zwierzę potrzebuje przestrzeni i spokoju, nie lubi być dotykane i zaczepiane lub jest chore - informuje AMI - Fundacja Pomocy Zwierzętom. Może również oznaczać, że pies się boi lub bywa agresywny. Taka żółta wstążka ma być jasnym sygnałem, żeby nie podchodzić do psiaka. Jak informuje fundacja, jest to znak o wiele bardziej popularny i lepiej rozpoznawalny w Stanach Zjednoczonych. - Mamy jednak nadzieję, że przyjmie się i w Polsce, dzięki czemu opiekunom psiaków lękliwych, chorych, czy agresywnych łatwiej będzie zadbać o dobrostan psychiczny ich pupilów - pisze fundacja. Zapewne czasem widujesz psa z żółtą wstążką przy obroży albo na smyczy i zastanawiasz się, o co chodzi? Nie jest to żaden wymysł opiekuna czy zwykła ozdoba...Żółta chustka, wstążka, przypinka lub inny żółty element przy obroży psiaka oznacza, że zwierzę potrzebuje przestrzeni i spokoju, nie lubi być dotykane i zaczepiane lub jest chore - informuje AMI - Fundacja Pomocy również oznaczać, że pies się boi lub bywa agresywny. Taka żółta wstążka ma być jasnym sygnałem, żeby nie podchodzić do psiaka. Jak informuje fundacja, jest to znak o wiele bardziej popularny i lepiej rozpoznawalny w Stanach Zjednoczonych. - Mamy jednak nadzieję, że przyjmie się i w Polsce, dzięki czemu opiekunom psiaków lękliwych, chorych, czy agresywnych łatwiej będzie zadbać o dobrostan psychiczny ich pupilów - pisze fundacja.
Kup teraz na Allegro.pl za 35,90 zł - TASIEMKA WSTĄŻKA SATYNOWA CZERWONA 100mm/10cm/25m (11814994818). Allegro.pl - Radość zakupów i bezpieczeństwo dzięki Allegro Protect!
Zaparcie definiuje się jako rzadkie, utrudnione lub niekompletne wydalanie suchego, zbyt twardego i czasami kruchego kału, który zwierzę stara się na siłę „wycisnąć” podczas defekacji. Tym różni od zatwardzenia, które jest całkowitą niezdolnością do oddania stolca i stanowi formę poważnego zaparcia. Zatwardzenie można więc określić jako trudne do opanowania lub nie reagujące na leczenie zaparcie, spowodowane długotrwałym zatrzymaniem twardego suchego kału, przy którym defekacja jest niemożliwa. Zaparcie u psa Ogólnie rzecz biorąc uważa się, że zdrowy pies powinien wypróżniać się przynajmniej raz na dobę, choć dwa stolce dziennie lub też defekacja co drugi dzień nie odbiegają zasadniczo od normy, pod warunkiem, że zwierzę nie wykazuje żadnych niepokojących objawów. Częstotliwość wypróżniania oraz wielkość i konsystencja kału są cechami indywidualnymi, jednak w dużym stopniu uzależnione są od rodzaju diety, wielkości i częstotliwości posiłków, a także aktywności fizycznej. Oczywiście, zdarzają się sporadyczne nieprawidłowości, dotyczące wypróżnień u zwierząt, które nie stanowią powodu do niepokoju. Jeśli jednak zaparcie zdarza się często lub trwa przez dłuższy czas, powinno ono skłonić opiekuna psa do zasięgnięcia opinii lekarza weterynarii. Przewlekły stan zaparć lub zatwardzeń wpływa nie tylko na ogólny stan zdrowia zwierzęcia i jakość jego życia, ale także może przyczynić się wystąpienia komplikacji, dużo poważniejszych niż zwykła niemożność oddania stolca. W tym opracowaniu poruszę ważną kwestię czynników predysponujących do wystąpienia problemów z wypróżnianiem, których wczesne zidentyfikowanie może oszczędzić zwierzęciu wielu nieprzyjemnych doznań. Pokrótce scharakteryzuję też najczęstsze komplikacje zaparć, opiszę choroby oraz zaburzenia, w których przebiegu często obserwuje się zaleganie kału w okrężnicy oraz wspomnę o sposobach leczenia zarówno samego zaparcia, jak i chorób leżących u jego podłoża. Zanim jednak przejdziemy do procesów patologicznych, predysponujących do zaparć, w kilku słowach wspomnę o budowie i funkcjach jelita grubego. Przyda się nam to do późniejszych rozważań na temat leczenia i zapobiegania zaparciom. Budowa i funkcje jelita grubegoPrzesuwanie treści pokarmowej w jelicie grubymOddawanie kału – defekacjaCo to jest zaparcie u psa?EtiopatogenezaZaparcie u psa przyczynyPrzyczyny dietetycznePrzyczyny behawioralne/środowiskoweOdmowa defekacjiZmiany obserwowane u psa z zatwardzeniem lub zaparciemRozpoznawanie przyczyn zaparciaŚrodki stosowane w leczeniu zaparćCharakterystyka środków stosowanych w zaparciachLeczenie zaparcia u psaLeczenie łagodnych i umiarkowanych zaparćLeczenie nawracających lub długotrwałych zaparćLeczenie zatwardzenia u psaLeczenie wspomagające i środki zapobiegawczeKluczowe zalecenia żywienioweStrawność i gęstość kalorycznaPlan karmieniaOcena i wybór jedzeniaOcena i określenie metody karmieniaMonitorowanie pacjentaRokowanie w przypadku zaparcia psaMożliwe powikłania zaparcia/zatwardzenia u psaChoroby i komplikacje związane z zaparciami u psów Budowa i funkcje jelita grubego W jelicie grubym psów wyróżnia się trzy podstawowe odcinki: jelito ślepe, okrężnicę, odbytnicę (czyli jelito proste, inaczej prostnicę). Końcowy odcinek odbytnicy stanowi odbyt, w którym znajduje się zewnętrzny zwieracz, utworzony z mięśni poprzecznie prążkowanych oraz mięsień zwieracz wewnętrzny, który jest mięśniem gładkim i stanowi skupisko włókien okrężnych mięśniówki jelita prostego. W wyniku skurczu tych zwieraczy końcowy odcinek odbytnicy utrzymuje się w stanie zamknięcia. Przesuwanie treści pokarmowej w jelicie grubym W sprawnej pracy przewodu pokarmowego niezmiernie ważną rolę odgrywają mięśnie gładkie, z których zbudowane są ściany poszczególnych jego odcinków. Pokarm, który dostaje się do jamy ustnej, a następnie przez gardło i przełyk trafia do żołądka, dzięki sprawnej motoryce przesuwany jest dalej do jelita cienkiego, następnie do jelita grubego i w końcowej jego części zostaje wydalony. Na każdym z etapów tego procesu wydzielane są specyficzne enzymy, trawiące konkretne składniki pokarmowe. Właściwy przebieg procesu trawienia i wydalania zależy w dużej mierze od sprawności motorycznej poszczególnych części przewodu pokarmowego. Jeśli czynność skurczowa jego mięśni gładkich jest zaburzona, pokarm nie może być transportowany w odpowiedni sposób. Jelito grube wykazuje różne rodzaje aktywności skurczowej, w których najważniejsze to skurcze: mieszające, propulsywne, retropulsywne. Skurcze mieszające Polegają na występowaniu sekwencji silnych skurczów okrężnej warstwy mięśniowej jelita grubego na odcinku 3-4 cm. Są one istotne dla procesów fermentacyjnych, zachodzących w jelicie. Skurcze retropulsywne, inaczej antyperystaltyczne Polegają na migrowaniu fali skurczowej wzdłuż błony mięśniowej jelita, ale w kierunku przeciwnym, niż typowe skurcze perystaltyczne. Wskutek skurczów retropulsywnych dochodzi do przesuwania treści z powrotem w kierunku jelita cienkiego, dzięki czemu mieszanie treści pokarmowej jest spotęgowane. Skurcze propulsywne (perystaltyczne) Napływająca z jelita biodrowego treść pokarmowa sprawia, że część treści obecnej w okrężnicy musi zostać przesunięta tak, by mogła „zmieścić” się nowa porcja. Dzieje się to dzięki skurczom propulsywnym, które co pewien czas ulegają nasileniu, mającym na celu przesunięcie całej zawartości do końcowego odcinka okrężnicy. Okrężnica psów składa się z trzech segmentów, okrężnicy: wstępującej, poprzecznej, zstępującej. Jelito ślepe jest niewielkie i nie odgrywa większej roli w procesach trawiennych. W fazie spoczynku na granicy okrężnicy poprzecznej i zstępującej powstają skurcze retropulsywne, które przemieszczają zawartość jelita do części wstępującej okrężnicy i do jelita ślepego. W części zstępującej z kolei powstają słabe skurcze perystaltyczne, a mięśniówka okrężnicy bliższej i prostnicy cały czas trwa w skurczu. Płynna treść, docierająca do okrężnicy ulega tutaj silnemu odwodnieniu, wchłonięta zostaje także znaczna część elektrolitów. Oddawanie kału – defekacja Zwieracz wewnętrzny odbytu przez większość czasu pozostaje w stanie tonicznego skurczu, dzięki czemu odpowiedzialny jest za trzymanie kału. Zwieracz zewnętrzny jest utrzymywany w stanie trwałego przykurczu, jednak nie jest tak silny, jak zwieracz wewnętrzny. Oddawanie kału (defekacja) jest regulowane na drodze odruchu, w wyniku którego dochodzi do rozluźnienia zwieracza wewnętrznego odbytu połączonego z pojawieniem skurczów perystaltycznych w prostnicy. Odruch ten określany jest mianem odruchu prostniczo-zwieraczowego, a jego pojawienie się zwykle prowadzi do rozpoczęcia oddawania kału. Proces ten wspierany jest przez odruchowy skurcz mięśni tłoczni brzusznej i przepony. Do najważniejszych zadań jelita grubego należy: wchłanianie wody i elektrolitów, magazynowanie kału, prowadzenie fermentacji bakteryjnej substancji organicznych, które pozostały w treści pokarmowej po przejściu przez jelito cienkie. Czas przejścia kału przez jelito grube wynosi zwykle 12-24 godzin, jednak może on chwilowo wzrosnąć bez większych konsekwencji długoterminowych. Przedłużenie czasu pasażu treści przez okrężnicę skutkuje odwodnieniem kału i jego stwardnieniem. Gdy kał jest zatrzymywany przez dłuższy czas, staje się on stopniowo twardszy i bardziej suchy, a ostatecznie ulega zatrzymaniu w okrężnicy, podczas gdy błona śluzowa nadal absorbuje wodę z masy kałowej. Schorzenia, które znacznie wydłużają ten czas tranzytu powodują zaparcia, podczas gdy chronicznie wydłużony czas przechodzenia kału doprowadza do zatwardzenia, które z kolei może skutkować rozszerzeniem okrężnicy. Co to jest zaparcie u psa? Kiedy mówimy o zaparciu? Termin zaparcie stosuje się do tych pacjentów, którzy oddają stolec rzadko lub też wykazują bolesne parcie, związane z defekacją. Zaparcie jest objawem klinicznym, podobnie jak wymioty lub biegunka, a nie chorobą i może wynikać z kilku zaburzeń – oddzielnie lub w połączeniu. Jest ono więc jest jedynie fragmentem rozpoznania, który zmusza do poszukiwania przyczyn leżących u podłoża oraz do podjęcia próby ich wyeliminowania. Z zaparciem związane są następujące terminy medyczne: Zatwardzenie – to stan uporczywych zaparć, w których okrężnica i odbytnica są tak obładowane nadmiernie twardymi masami kałowymi, że zwierzę nie może się wypróżnić. Jest to stan, który – oprócz zarządzania dietą – wymaga również leczenia farmakologicznego. Megacolon – to stan, w którym okrężnica staje się ekstremalnie i często nieodwracalnie rozszerzona, a jej motoryka jest znacznie osłabiona. Megacolon u psów jest zwykle postrzegany jako konsekwencja ciężkiego przewlekłego zaparcia wynikającego z niedrożności (np. przepukliny krocza, zwężenia kanału miednicy) i/lub leżącego u podłoża defektu unerwienia. Dyschezja – to objaw kliniczny często związany z zaparciami, charakteryzujący się trudną i/lub bolesną ewakuacją kału z odbytnicy. Innymi słowy jest to utrudnione oddawanie kału, które często związane jest z występowaniem zmian w odbycie lub jego bezpośredniej okolicy. Tenesmus – to objaw kliniczny, charakteryzujący się wysiłkiem podczas defekacji, która jest zwykle nieskuteczna i/lub bolesna. Często towarzyszy dyschezji. Parcie na kał często jest mylone z zaparciem, zwłaszcza u zwierzęcia po epizodzie biegunki (pies prze, ale jelito jest puste). Etiopatogeneza W rozwoju zaparcia mogą uczestniczyć rozmaite mechanizmy, np. nerwowo-mięśniowe, mechaniczne, zapalne, metaboliczne/endokrynologiczne, farmakologiczne, środowiskowe lub behawioralne, dlatego też ważne jest rozważenie obszernej listy rozpoznań różnicowych. Niedrożność mechaniczna może skutkować zaparciami z powodu mas wewnątrz lub na zewnątrz światła jelita grubego, zwężeń odbytu i kanału miednicy (nieprawidłowo wygojone złamania miednicy). Odwodnienie i zaburzenia równowagi elektrolitowej również mogą indukować zaparcia. Odwodnienie zwiększa wchłanianie wody w okrężnicy, skutkiem czego sprzyja powstawaniu suchej, twardej masy kałowej. Zaburzenia elektrolitowe (np. hiponatremia, hipokaliemia, hipokalcemia i hiperkalcemia) mogą zmieniać aktywność mięśniową okrężnicy, prowadząc do zatrzymania kału w jelicie grubym. Okrężnicę unerwiają przywspółczulny układ nerwowy i wewnętrzne sploty mięśniowe i podśluzówkowe. Zniszczenie lub uszkodzenie któregokolwiek z tych szlaków powodują zmniejszenie ruchliwości okrężnicy i nasila zaparcia. Normalna motoryka okrężnicy obejmuje zarówno ruchy propulsywne, jak i nie-propulsywne. Spożywanie, trawienie i związana z nimi aktywność somatyczna stymuluje skurcze propulsywne (napędowe), które służą do przemieszczania zawartości okrężnicy dalej – w kierunku doogonowym. Motoryka niezwiązana z ruchami propulsywnymi, określana również jako rytmy segmentowe miesza zawartość okrężnicy i wspomaga absorpcję wody i elektrolitów. Dodatkowo szereg zaburzeń neurologicznych może skutkować ograniczeniem motoryki okrężnicy. Należą tu między innymi: zespół ogona końskiego (cauda equina syndrom), dysautonomia, polineuropatia cukrzycowa tła cukrzycowego i tarczycowego. Zaparcie u psa przyczyny Zaparcia są skutkiem działania różnorodnych czynników, które w rozmaity sposób upośledzają pasaż treści przez okrężnicę. Przyczyny te mogą upośledzać drożność jelita lub zmniejszać potrzebę wypróżniania, przez co opóźniają przesuwanie mas kałowych. Im dłużej kał zalega w okrężnicy, tym dłużej trwa jego kontakt z błoną śluzową jelita grubego, a to sprawia, że z odchodów „odciągana” jest większość soli i wody. To powoduje wysuszenie i stwardnienie kału. Przeładowanie okrężnicy masami kałowymi, połkniętymi ciałami obcymi lub innymi niestrawionymi materiałami jest najczęstszą przyczyną zaparć u psów. U niektórych pacjentów zaparcia mogą mieć charakter nawracający i mogą być przyczyną wtórnego zespołu okrężnicy olbrzymiej. Przyczyny dietetyczne Nieprawidłowa dieta, która może zawierać zbyt niską lub zbyt wysoką zawartość błonnika. U zwierząt odwodnionych nadmierna podaż włókna pokarmowego może prowadzić do zaparć. Połykanie niejadalnych przedmiotów lub materiałów, takich jak: włosy, kości, kamienie, skarpety, część zabawek, rośliny, plastik, drewno i wiele innych. Spożyte niestrawne materiały są włączane do masy kałowej i mogą spowodować powstanie twardych, blokujących mas kałowych, które są bolesne i trudne do ewakuacji z okrężnicy. Niewystarczające spożycie płynów. Do zaparcia może również dojść, gdy zbyt duża ilość wilgoci jest wchłaniana z pożywienia w stosunku do wypitej wody. Dlatego też bardzo dobrym działaniem wspomagającym przy tendencjach do zaparć jest dodawanie wody do żywności. Przyczyny behawioralne/środowiskowe Zmiana w gospodarstwie domowym, rutynowych zajęciach, hospitalizacja. Warunki środowiskowe, które nie sprzyjają wypróżnianiu lub różnią się od codziennej rutyny, do której przyzwyczajony jest pies może spowodować, ze zwierzę będzie hamować parcie, powodując tym samym nieprawidłowe zaleganie kału w jelicie. Dzieje się tak np. wtedy, gdy zwierzę jest trzymane w nietypowym dla niego otoczeniu, np. w hotelu dla psów lub szpitalu weterynaryjnym, lub też gdy zmienia się codzienna rutyna ćwiczeń na świeżym powietrzu. Brak aktywności. Psy prowadzące „siedzący” tryb życia mogą być bardziej narażone na zaparcia. Zwierzęta, które są nauczone załatwiania swoich potrzeb na zewnątrz, a są zamknięte przez dłuższy czas w domu, mogą wstrzymywać wypróżnianie, bojąc się nabrudzić w domu. Jeśli takie stany będą się powtarzać, u psa może dojść do problemów z wypróżnianiem. Długotrwałe unieruchomienie, np. z powodów zdrowotnych, podczas którego pies musi przebywać nie niewielkiej przestrzeni przez dłuższy czas (np. w klatce, transporterze) może doprowadzić do zaparcia. U zwierząt starszych, które mają problemy z poruszaniem się często dochodzi do zaparć. Odmowa defekacji Ból w obrębie odbytnicy lub krocza może sprawić, że zwierzę będzie wstrzymywało wypróżnianie, by tylko nie odczuwać dyskomfortu. Zdarza się tak często przy następujących zaburzeniach: zapalenie gruczołów okołoodbytowych, ropień odbytu, przetoki okołoodbytnicze, zwężenie odbytu/skurcz odbytu, ciało obce w prostnicy lub odbycie, wynicowanie (wypadnięcie) odbytnicy, pseudokoprostaza – to stan, w którym kał zostaje uwięziony i splątany we włosach wokół odbytu, zapalenie odbytnicy, rana gryziona lub rany w obrębie odbytu, ropień w okolicy krocza, Niezdolność przyjęcia pozycji do defekacji, która najczęściej wynika z przyczyn neurologicznych lub ortopedycznych. Bolesne zaburzenia ortopedyczne, takie jak uraz (np. złamanie miednicy, złamanie kończyny, zwichnięte biodro) czy zmiany zwyrodnieniowe kości lub stawów. Zwierzę w takich sytuacjach stara się ograniczyć konieczność chodzenia, powodując dobrowolne zahamowanie wypróżniania, co w konsekwencji prowadzi do zaparć. Problemy neurologiczne: zaburzenia ze strony centralnego układu nerwowego: paraliż tylnych nóg (paraplegia), choroba rdzenia kręgowego, choroba dysku międzykręgowego, choroba mózgu (np. zatrucie ołowiem, a nawet wścieklizna); zaburzenia ze strony obwodowego układu nerwowego: dysautonomia (nieprawidłowa funkcja autonomicznego układu nerwowego), uraz nerwu krzyżowego (np. złamanie ogona, uraz z powodu pociągnięcia); dysfunkcja mięśni gładkich jelita grubego: powiększone jelito grube o nieznanej przyczynie (megacolon). Niedrożność okrężnicy, prostnicy lub odbytu, która prowadzi do mechanicznego utrudnienia pasażu kału. Niedrożność może wynikać ze zmian zlokalizowanych wewnątrz lub na zewnątrz światła jelita: Zaburzenia umiejscowione w świetle jelita lub w jego ścianie: guz lub polip w okrężnicy lub prostnicy, ziarniniak, zbliznowacenie, ciało obce w odbytnicy, wrodzone zwężenie prostnicy, uchyłek odbytnicy, wypadnięcie odbytnicy, wrodzony brak odbytu, zmiany ułożenia odbytnicy (przepuklina kroczowa). Zaburzenia umiejscowione poza światłem jelita: guz, ziarniniak lub ropień okołoodbytniczy, zrośnięte złamanie miednicy ze zwężonym kanałem miednicy, przerost, guz, ropień lub zapalenie gruczołu krokowego, torbiel gruczołu krokowego lub okołogruczołowa, powiększenie węzłów chłonnych lędźwiowych, koprostaza rzekoma. Osłabienie okrężnicy, które może wynikać z zaburzeń nerwowo-mięśniowych. Mogą one prowadzić do zaparcia poprzez zakłócenie unerwienia okrężnicy, wpływając na funkcje mięśni gładkich. Zaburzenia nerwowo-mięśniowe często także powodują niezdolność zwierzęcia do przyjęcia normalnej postawy defekacyjnej. Gdy osłabione jest także unerwienie odbytu, towarzyszącym objawem klinicznym może być nietrzymanie stolca. Choroba ogólna (metaboliczna, hormonalna) może prowadzić do zaburzeń czynności mięśni gładkich jelita grubego. Dzieje się tak w przebiegu następujących zaburzeń: niedoczynność tarczycy (niskie poziomy hormonów tarczycy), hiperkalcemia (nadczynność przytarczyc itp.), odwodnienie, hipokaliemia (np. w przebiegu przewlekłej niewydolności nerek), nadczynność przytarczyc (parathormon reguluje poziom wapnia we krwi, powodując wchłanianie wapnia z kości), wycieńczenie, charłactwo (np. w przebiegu ogólnego osłabienia mięśni, odwodnienia, raka) gastropareza cukrzycowa. Miejscowe uszkodzenie nerwowo-mięśniowe: choroba rdzenia kręgowego w odcinku lędźwiowo-krzyżowym (uraz, deformacja, zwyrodnienie, nowotwór), obustronne uszkodzenie nerwu miednicznego, dysautonomia, przewlekłe, masywne rozszerzenie okrężnicy powodujące nieodwracalne rozciągnięcie mięśniówki okrężnicy (megacolon idiopatyczny). Przyczyny jatrogenne: leki opioidowe (np. tramadol), leki antycholinergiczne, np. leki stosowane do premedykacji lub do leczenia biegunki, np. atropina, antagoniści adrenergiczni, blokery kanału wapniowego, leki przeciwhistaminowe, sukralfat (lek, który tworzy barierę ochronną na śluzówce przewodu pokarmowego, stosowany z reguły przy wrzodach), siarczan baru, leki zobojętniające sok żołądkowy, stosowanie leków przeciwbiegunkowych, suplementy żelaza, leki moczopędne, fenotiazyny i benzodiazepiny; leki przeciwdrgawkowe (np. fenytoina), leki chemioterapeutyczne (np. vincristine), kaolin, pektyny, żelazo, środki przeczyszczające (nadużywane lub stosowane przewlekle). Inne przyczyny i czynniki predysponujące: Choroby powodujące odwodnienie. Odwodnienie może spowodować, że odchody stają się nadmiernie suche i twarde, co predysponuje zwierzę do zaparcia. Idiopatyczny zespół okrężnicy olbrzymiej. Stan określany mianem megacolon dotyczy głównie kotów, ale okazjonalnie może pojawić się u psów. Mięśniówka gładka okrężnicy – w normalnych warunkach powodująca przesuwanie mas kałowych w kierunku odbytnicy – traci zdolność prawidłowych ruchów i dochodzi do zalegania kału w jelicie grubym. Przypuszcza się, że jest to spowodowane brakiem przewodzenia impulsów elektrycznych z nerwów do mięśni gładkich. Zaparcia po zabiegach chirurgicznych; Inwazja pasożytów wewnętrznych, takich jak glisty. Z reguły glistnica powoduje biegunki, jednak przy masywnej inwazji może dojść do zaczopowania światła jelita przez kłębowiska robaków, zwłaszcza u szczeniąt. Nowotworowa niedrożność przewodu pokarmowego; Zaawansowany wiek; Otyłość; Choroba zapalna jelit; U niekastrowanych psów – przepuklina kroczowa, choroby prostaty; Przetoka okołoodbytnicza; Spaczony apetyt, skutkujący spożywaniem niejadalnych materiałów; Nadmierna pielęgnacja, wylizywanie sierści (możliwość spożywania znacznej ilości włosów); Brak pielęgnacji, zwłaszcza w przypadku psów długowłosych, skutkujące splątaniem sierści wokół odbytu i wywołaniem stanu pseudokoprostazy; Złamanie miednicy. Zmiany obserwowane u psa z zatwardzeniem lub zaparciem Zaparcie jest ewidentnym objawem, dość łatwo zauważanym przez opiekuna psa. Zmiana częstotliwości wypróżnień, konsystencji kału oraz ewentualne problemy z defekacją są stosunkowo szybko zauważane. Wśród najczęściej obserwowanych zmian u psów z zaparciem wymienia się: Zmniejszone lub nieobecne defekacje. Jest to jeden z głównych motywów konsultacji weterynaryjnej, dotyczących układu pokarmowego. U zwierząt obserwowany jest brak wypróżniania przez kilka dni, zauważalne mogą być także parcie na kał lub częste próby wydalenia kału. Klasyczną oznaką kliniczną zaparcia jest silne parcie i przyjmowanie charakterystycznej postawy do defekacji. Jednakże parcie to jest nieefektywne lub też skutkuje bardzo małą ilością kału. Krążenie po trawie i długie szukanie miejsca do defekacji. Psy z zaparciem zwykle wykazują tenesmus, dyschezję i ból brzucha. Trudne lub bolesne wypróżnianie zwykle wskazuje na chorobę odbytu. Zwierzę może popiskiwać lub skomleć, gdy próbuje się wypróżnić, a próbom tym towarzyszy duży wysiłek. Następnie może zaprzestać wysiłku, chodzić z niepokojem i wielokrotnie podejmować bezowocne próby wydalenia kału. Zwierzęta z przewlekłymi zaparciami mogą wykazywać ogólnoustrojowe objawy choroby, w tym utratę masy ciała, brak apetytu, wymioty i depresję. Długotrwała niezdolność do wypróżniania może skutkować innymi objawami systemowymi, takimi jak jadłowstręt, letarg, wymioty, słaba jakość sierści. Rzadkie wypróżnianie oraz obecność twardego, suchego kału również są objawami zaparcia. Paradoksalna biegunka – niewielka ilość płynnego stolca ze śluzem (czasem z obecną krwią), wydalana po długotrwałym i nasilonym parciu. Podrażnienie błony śluzowej, spowodowane zatrzymaniem kału w okrężnicy może prowokować wydzielanie płynu i śluzu, które przeciskają się wokół zatrzymanej masy kałowej i są wydalane paradoksalnie jako biegunka podczas próby wypchnięcia kału. Oprócz wysiłku mogą również pojawić się oznaki ogólnego dyskomfortu, drażliwości, niepokoju, rezygnacji, zmniejszenia apetytu i częstej potrzeby wypróżniania się z przyjęciem odpowiedniej postawy i uniesienia ogona. W okolicy odbytu może pojawić się zaczerwienienie i obrzęk, a w stolcu widoczna może być świeża krew (ten objaw to tzw. hematochezja, czyli obecność świeżej, czerwonej krwi w stolcu). Odchody niezwyczajnie śmierdzące (bardziej intensywnie niż zwykle). Odchody taśmowate. Nietrzymanie stolca. Sporadyczne wymioty, brak apetytu, apatia. Zmniejszona aktywność i letarg, najprawdopodobniej z powodu bólu i silnego dyskomfortu Okrężnica wypełniona twardymi masami kałowymi. Bolesny i/lub wzdęty brzuch, wskazujące na dyskomfort w jamie brzusznej. U zwierząt może pojawić się zgarbiony wygląd. Zmatowienie lub zmiana barwy włosów wokół odbytu. Zapalenie skóry wokół odbytu. Zmniejszone zainteresowanie jedzeniem. Długotrwałe zaparcia mogą prowadzić do całkowitego braku przyjmowania pokarmu, utraty wagi, letargu, wymiotów i odwodnienia. Inne zmiany zależą od przyczyny zatwardzenia. Rozpoznawanie przyczyn zaparcia Rozpoznawanie przyczyny zaparć Obecność zaparć jest zwykle stwierdzana na podstawie informacji uzyskanych od opiekuna zwierzęcia oraz potwierdzana przez omacywanie jamy brzusznej i badanie rektalne, w których wyczuwalna jest rozszerzona, wypełniona masami kałowymi okrężnica. Celem diagnostyki jest wykazanie występującej przyczyny i czynników predysponujących do zaparć. W wywiadzie z opiekunem psa uwzględnia się przede wszystkim przyczyny jatrogenne, żywieniowe, środowiskowe, behawioralne zaparcia. Przeprowadza się badanie kliniczne i rektalne w celu wykazania ewentualnych niedrożności czy nacieków. W trakcie badania ogólnego pacjent sprawia wrażenie otępiałego, z reguły jest odwodniony. Zwierzęta przyjmują postawę ulgową: zgarbioną, z wygiętym grzbietem, co sugeruje bolesność na terenie jamy brzusznej. Przy omacywaniu jamy brzusznej wyczuwalna jest obecność twardych, podatnych na ugniatanie, nieregularnych wałeczkowatych mas w okrężnicy, które mogą ją wypełniać na całej długości. W badaniu rektalnym wykazać można bolesne lub obturacyjne zmiany w okolicy odbytu oraz kanale miednicy. W badaniu tym odbytnica zwykle jest pusta, a twarde masy kałowe mogą znajdować się na wysokości wpustu do miednicy. U samców psów podczas tego badania można również ocenić wielkość i tkliwość prostaty. Ze względu na możliwy ból i silną obronę zwierzęcia do badania rektalnego może być wymagane lekkie znieczulenie. Podczas wykonywania tego badania dobrze jest pobrać trochę kału z prostnicy w celu upewnienia się, czy nie zawiera kości, włosów, plastiku czy innych podobnych materiałów. Badanie odbytnicy może ujawnić: masę w odbytnicy lub w jelicie grubym, zwężenie jelita grubego (znane jako zwężenie okrężnicy), przepuklinę krocza, która rozwija się, gdy mięśnie podtrzymujące odbyt ulegają osłabieniu i rozdzieleniu, pozwalając odbytnicy lub pęcherzowi moczowemu na wślizgnięcie się pod skórę i powstanie widocznego obrzęku w okolicy odbytu, chorobę gruczołów okołoodbytowych, obecność ciała obcego, powiększoną prostatę, zwężenie kanału miednicy. W badaniu klinicznym ważna jest także ocena kończyn miednicznych, stawów biodrowych, miednicy i kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego pod kątem problemów ortopedycznych, które mogą powodować bolesne wypróżnianie lub trudności w przyjęciu odpowiedniej postawy do defekacji. Badanie neurologiczne może być wymagane w celu zidentyfikowania ewentualnych deficytów neurologicznych, które mogą być zaangażowane w wywołanie zaparcia. Badanie morfologiczne krwi, biochemiczne surowicy i badanie moczu mogą ujawnić metaboliczne lub hormonalne przyczyny atonii okrężnicy (hiperkalcemia, hipokaliemia, niedoczynność tarczycy). Badanie biochemiczne surowicy, analiza moczu i badanie morfologiczne krwi powinny być wykonane u psów z nawracającymi zaparciami lub podczas epizodu ciężkiego zatwardzenia. Badanie to może zidentyfikować podstawową chorobę układową, która może powodować zaparcia związane z odwodnieniem lub zaburzeniami elektrolitowymi (np. w przebiegu przewlekłej niewydolności nerek). U ciężko „zapartych” zwierząt, zwłaszcza tych, u których występuje apatia i wymioty, badania laboratoryjne mogą wykryć metaboliczne konsekwencje przedłużonego zatrzymania kału (np. zaburzenia równowagi płynów i elektrolitów, endotoksemii i azotemii) i umożliwić wprowadzenie leczenia wspomagającego. Przeglądowe zdjęcie rentgenowskie jamy brzusznej i miednicy może uwidocznić nieprawidłowości anatomiczne lub niedrożność okrężnicy (np. przerost prostaty, powiększone węzły chłonne lędźwiowe). Badanie to pozwala także: określić zakres rozszerzenia okrężnicy z gęsto upakowanymi, blokującymi odchodami, zidentyfikować maksymalne rozszerzenie okrężnicy, które może wskazywać na megacolon, zidentyfikować materiał obcy, nieprzepuszczalny dla promieni rentgenowskich (np. „drzazgi” kostne) w zatrzymanych odchodach, który wskazuje na dietetyczną przyczynę zaparcia, zidentyfikować uszkodzenia miednicy, kości udowej lub kręgosłupa, które mogą powodować zaparcia, zidentyfikować leżące u podłoża powiększenie prostaty, które może być przyczyną zaparć. U niektórych pacjentów z nawracającymi zaparciami konieczne może być poszerzenie diagnostyki: Badanie czynności tarczycy, z określeniem poziomu hormonów tarczycowych. Ultrasonografia jamy brzusznej w celu wykazania nacieków. Badanie to wskazane jest do oceny układu moczowo-płciowego, gdy podejrzewa się chorobę prostaty, torbiele gruczołu krokowego lub nowotwór w obrębie kanału miednicy. Radiografia z kontrastem służy do oceny światła jelita grubego, gdy podejrzewa się zmianę zwężeniową wewnątrz światła (np. zwężenie lub nowotwór prostnicy). Kolonoskopia jest przeprowadzana po usunięciu zalegających odchodów i służy ona do oceny światła okrężnicy. Neurodiagnostyka – mielografia, obrazowanie rezonansem magnetycznym (MRI), elektromiografia i badania przewodnictwa nerwowego w celu oceny odcinka lędźwiowo-krzyżowego rdzenia kręgowego u wybranych pacjentów, u których podejrzewa się upośledzenie unerwienia prostnicy i odbytu. Jeśli wszystkie wymienione badania nie dadzą odpowiedzi na pytanie, co jest przyczyną przewlekłego zaparcia, może to być przypadek idiopatycznego zespołu okrężnicy olbrzymiej. Środki stosowane w leczeniu zaparć Środki zwiększające objętość kału Środki przeczyszczające na bazie błonnika dodaje się do pożywienia po to, by prowokować powstawanie miękkiego kału i wzmagać prawidłową ruchliwość okrężnicy. Jest to początkowe podejście do długoterminowego kontrolowania łagodnych zaparć u psów. Środki zwiększające objętość kału to niewchłanialne polisacharydy, pochodne celulozy, które wykazują właściwości hydrofilowe w jelicie (ściągają wodę). Ta forma leczenia jest dostępna jako komercyjna karma dla psa bogata w błonnik lub jako dodatki błonnikowe do regularnej diety, takie jak nieprzetworzone ziarna zbóż, otręby pszenne lub psyllium (nasiona babki płesznik). Skuteczność podawania tego typu preparatów zależy od prawidłowego nawodnienia psa i słusznego spożycia wody. Psyllium – nasiona babki płesznik, których miejscem działania jest jelito cienkie i grube. Czas, w którym widoczny jest efekt działania wynosi 12-24 godziny. Dawka proszku to 1-5 łyżeczek dziennie z jedzeniem. Nieprzetworzone pełne ziarno zbóż i inne otręby (1-5 łyżeczek dziennie z jedzeniem). Miąższ dyni lub mielone pestki dyni (1-5 łyżeczek dziennie z jedzeniem). Miejsce oddziaływania: jelito cienkie i grube. Komercyjna dieta weterynaryjna bogata w błonnik jako dzienne źródło pokarmu. Środki poślizgowe, powlekające Środki przeczyszczające, takie jak olej mineralny i biała wazelina są używane do zmiękczania i smarowania odchodów w celu ułatwienia ewakuacji kału. Biała wazelina – płyn doustny podawany w dawce 5-25 ml 2 razy dziennie. Pasta: 1-5 ml 1 raz dziennie. Miejsce oddziaływania: okrężnica, a czas potrzebny do wywołania efektu 6-12 godzin. Wazelina jest preferowanym środkiem przeczyszczającym o działaniu poślizgowym. Jest jednak skuteczna w zapobieganiu tylko łagodnym zaparciom (lub w ich leczeniu). Należy ją podawać pomiędzy posiłkami, aby nie zakłócała wchłaniania witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Olej mineralny, np. parafina płynna (1-5 ml dziennie doustnie). Stosowany bardzo ostrożnie, ponieważ może wywołać zachłystowe zapalenie płuc, spowodowane aspiracją oleju, a także upośledza wchłanianie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Połączone stosowanie z dokusanem może powodować niepożądane wchłanianie oleju mineralnego. Środki przeczyszczające i zmiękczające kał Dokusan sodowy, dokusan wapniowy oraz dokusan potasowy są łagodnymi środkami przeczyszczającymi dostępnymi w formach doustnych oraz jako wlewy doodbytnicze. Sprzyjają penetracji wody do mas kałowych, tym samym zmiękczając kał. Ich skuteczność wymaga prawidłowego nawodnienia pacjenta. Nie wolno mieszać dokusanu z olejem mineralnym. Dokusan sodowy w dawce 50-200 mg dziennie doustnie. Miejsce działania: jelito cienkie i grube. Dokusan wapniowy w dawce 100-240 mg dziennie doustnie. Miejsce działania: jelito cienkie i grube. Osmotyczne środki zwiększające objętość kału Te środki składają się ze: słabo absorbowanych disacharydów (np. laktozy lub laktulozy), jonów (np. wodorotlenku magnezu lub cytrynianu magnezu) lub obojętnych środków osmotycznych (np. glikolu polietylenowego). Osmotycznie zatrzymują wodę w świetle jelita, sprzyjając powstawaniu miękkich lub płynnych odchodów. U niektórych zwierząt można uzyskać łagodne działanie osmotyczne poprzez dodanie mleka (laktozy) do diety w ilości przekraczającej zdolność trawienia przez laktazę jelita cienkiego. Laktuloza – jest niewchłanialnym disacharydowym środkiem przeczyszczającym, metabolizowanym przez bakterie okrężnicy do kwasu mlekowego i innych kwasów organicznych, które wywierają efekt osmotyczny i stymulują wydzielanie płynu okrężniczego i ruchy propulsywne. Laktuloza podawana jest w postaci syropu co 8-12 godzin w dawce 1-3 ml/kg doustnie. Efekt działania pojawia się po 6 godzinach od podania, a miejscem działania jest jelito grube. Laktuloza jest bardzo bezpiecznym lekiem, nawet w przypadku długotrwałego stosowania. Jest także najbardziej użytecznym klinicznie i skutecznym osmotycznym środkiem przeczyszczającym. Wodorotlenek magnezu w dawce 2-8 tabletek dziennie doustnie. Jest to lek przeznaczony dla ludzi, raczej nie stosuje się go u zwierząt. Magnez jest przeciwwskazany u pacjentów z niewydolnością nerek. Gliceryna. Glikol polietylenowy w dawce 25-40 ml/kg doustnie, powtórzyć po 2-4 godzinach (stosowany głównie w celu przygotowania okrężnicy do badania radiograficznego lub endoskopowego). Sorbitol. Mannitol. Środki stymulujące motorykę jelit Stymulujące środki przeczyszczające to środki zwiększające ruchliwość jelit. Bisacodyl jest najskuteczniejszym lekiem w tej grupie. Leki te są przeciwwskazane przy podejrzeniu jakiejkolwiek zmiany obturacyjnej w jelicie. W tej grupie znajdują się: Aloes. Antrachinony: Cascara Sagrada – to naturalny preparat otrzymywany z kory drzewa Szakłak amerykański. Ma łagodne działanie przeczyszczające i stymulujące motorykę jelita grubego. Senna – jest to naturalny, ziołowy środek przeczyszczający. Senna zawiera glikozydy, które działają pobudzająco na motorykę okrężnicy. Stosowana w dawce 1-4 tabletki doustnie co 12-24 godziny. Olej rycynowy – jest metabolizowany w jelitach do kwasu rycynolowego, który stymuluje motorykę i wydzielanie okrężnicy. Stosowany jest głównie do przygotowania okrężnicy do badania radiograficznego i endoskopowego. Podawany w dawce 5-30 ml doustnie. Olej rycynowy nie jest przydatny w leczeniu ambulatoryjnym z powodu złej tolerancji przez pacjenta. Dwufenylometany: Fenoloftaleina, Bisacodyl jest dostępny do podawania doustnego, doodbytniczego oraz w formie czopków. Działa poprzez stymulację mięśni gładkich jelita grubego i splotu mięśniówki jelita. Chociaż jego działanie – w połączeniu z lekami zmiękczającymi kał – jest korzystne w krótkim okresie podawania, jednak jego długotrwałe stosowanie może prowadzić do uszkodzenia splotu mięśniowego. Podawany w dawce 5-20 mg dziennie doustnie. Miejscem oddziaływania jest okrężnica, a efekt pojawia się po 6-12 godzinach. Pikosiarczan sodu. Terapia prokinetyczna Leki zwiększające ruchliwość okrężnicy są przeciwwskazane w przypadku zmian obturacyjnych w jelicie grubym. Cisapryd w dawce 0,25- 0,5 mg/kg co 8-12 godzin doustnie. Miejscem działania jest okrężnica, a czas potrzebny do wywołania efektu może wynosić nawet 1-2 tygodni. Leki modyfikujące motorykę jelit, wskazane są we wczesnych etapach powiększenia jelita grubego (megacolon). Prukalopryd. Nowe zastosowanie innych leków Inhibitory acetylocholinesterazy. Ranitydyna i nizatydyna są blokerami receptorów H2, stymulującymi motorykę przewodu pokarmowego i okrężnicy poprzez hamowanie acetylocholinesterazy synaptycznej, co zwiększa stężenie acetylocholiny. Leki te mają słabsze działanie prokinetyczne niż cisapryd. Ranitydyna w dawce 2,0 mg/kg doustnie co 12 godzin; Nizatydyna w dawce 2,5 mg/kg doustnie co 24 godziny; Neostygmina; Erytromycyna. Metoklopramid. Analogi prostaglandyny E1 (mizoprostol). Środki przeczyszczające do wlewów doprostniczych izotoniczny ciepły roztwór soli (lub woda) 5-20 ml/ kg doprostniczo, laktuloza 5-30 ml doprostniczo, dokusat sodowy 5-30 ml doprostniczo, olej mineralny (parafina płynna) 5-30 ml lub 1-2 ml/kg doprostniczo, cytrynian magnezu, wodorotlenek magnezu, siarczan magnezu, fosforan sodu (nie stosować u małych psów) 1-2 ml/ kg doprostniczo lub 1 dawka zalecona przez producenta, bisacodyl 1-2 ml /kg doprostniczo lub 1 dawka zalecona przez producenta. Czopki doodbytnicze Można je stosować jako zamiennik lewatyw. Niestety, większość psów nie chce współpracować z właścicielem przy próbie aplikacji czopka do odbytu, co sprawia, że ich zastosowanie jest rzadkie. czopki glicerynowe 1-3 czopków pediatrycznych doprostniczo, czopki zawierające bisacodyl 1-3 czopków pediatrycznych doprostniczo, czopki zawierające sól sodową dokuzanu 1-3 czopki pediatryczne doprostniczo. Charakterystyka środków stosowanych w zaparciach Olej mineralny (np. Parafina płynna) Jest to środek przeczyszczający o działaniu smarującym, ułatwiającym przesuwanie mas kałowych i zwiększającym zawartość wody w stolcu. W przypadku krótkotrwałego stosowania jest to odpowiednia opcja, jednak przy przewlekłych zaparciach, gdy tylko zaprzestanie się podawania środków przeczyszczających, zaparcia często powracają. Skutki uboczne to tłusty stolec i skurcze brzucha. Przy aplikowaniu doustnym istnieje duże ryzyko zachłyśnięcia się olejem, co grozi bardzo poważnym, a nierzadko śmiertelnym zachłystowym zapaleniem płuc. Dlatego też preparaty tego typu podawać należy bardzo ostrożnie; niedopuszczalne jest wstrzykiwanie oleju pod dużym ciśnieniem do gardła. Laktuloza Jest to dwucukier, zawierający fruktozę i galaktozę. Ponieważ po podaniu doustnym nie wchłania się z przewodu pokarmowego, w niezmienionej postaci dociera do jelita grubego, gdzie pod wpływem bakterii zostaje rozłożona do dwutlenku węgla i kwasów organicznych (głównie mlekowego, octowego i mrówkowego). Kwasy te zakwaszają treść jelita grubego oraz wywołują osmotyczny efekt przeczyszczający, to znaczy zatrzymują wodę i powodują zwiększenie jej zawartości w jelicie grubym oraz zmiękczanie mas kałowych. Zwiększona objętość stolca pobudza motorykę okrężnicy, a zwiększona zawartość wody w kale ułatwia wypróżnianie. Skutki uboczne nadmiernego stosowania laktulozy to utrata płynów i elektrolitów, skutkujące odwodnieniem. Należy zachować ostrożność przy stosowaniu długotrwałym, ponieważ może prowadzić do zaburzeń elektrolitowych. Erytromycyna Ten antybiotyk makrolidowy można podawać w celu „zrestartowania” żołądka podczas ostrych epizodów zastoju żołądka, w których przyjmowanie doustne leków nie jest tolerowane. Erytromycyna wywołuje skurcze żołądka poprzez stymulowanie receptorów motylinowych, które zwiększają aktywność mięśni gładkich. Wspomaga to usuwanie z żołądka stałych i niestrawnych elementów. Azytromycyna Jest to kolejny antybiotyk makrolidowy, który był stosowany jako alternatywa dla wyżej wspomnianej erytromycyny. Wydaje się, że azytromycyna nie wykazuje interakcji z innymi lekami, obserwowanych w przypadku erytromycyny i wiąże się również z mniejszymi efektami ubocznymi. Jednak istnieje tylko ograniczona ilość badań, dotyczących stosowania tego antybiotyku w leczeniu opóźnionego opróżniania żołądka. Występuje także obawa co do jego wyższych kosztów, a co najważniejsze – kontrowersyjne jest stosowanie go do opróżniania żołądka zamiast do leczenia przeciwbakteryjnego rzeczywistego zakażenia, ponieważ takie postępowanie może być powodem powstania oporności na antybiotyki. Objawy niepożądane obejmują wymioty i biegunkę, ale mimo wszystko jest to antybiotyk lepiej tolerowany niż erytromycyna. Ranitydyna i nizatydyna Oba te leki są antagonistami receptora histaminowego, zwanymi blokerami H2. Są one jednak wyjątkowe w swojej klasie, ponieważ mają zdolność do poprawy zastoju żołądkowo-jelitowego dzięki właściwościom prokinetycznym, które poprawiają opróżnianie żołądka. Działania niepożądane są na ogół łagodne i występują przy większych dawkach, ale mogą obejmować zawroty głowy, nudności, biegunkę i bóle mięśni. Cisapryd To lek prokinetyczny, zwiększający motorykę górnego odcinka przewodu pokarmowego. Jest agonistą receptorów serotoninowych 5-HT4 oraz słabym antagonistą receptorów 5-HT3 i 5-HT1. Działania niepożądane u pacjentów weterynaryjnych są minimalne i mogą obejmować wymioty, biegunkę i dyskomfort w jamie brzusznej. Prukalopryd Ten lek jest agonistą serotoninowym o selektywnym powinowactwie do receptorów 5-HT4. W badaniach klinicznych u ludzi prukalopryd zapewniał pacjentom z zaparciami codzienne przyspieszenie przejścia treści pokarmowej z żołądka, przez jelita i okrężnicę. Działania niepożądane w tych badaniach wykazywały takie efekty, jak ból głowy, nudności, bóle lub skurcze brzucha, biegunkę. Metoklopramid Ten lek jest przeciwwymiotnym i prokinetycznym benzamidem, który działa jako antagonista dopaminy. Mechanizm działania metoklopramidu polega na blokowaniu receptorów dopaminowych znajdujących się przed synapsą (synapsa to połączenie dwóch komórek nerwowych). Efektem tego działania jest ułatwienie uwalniania neuroprzekaźnika acetylocholiny z neuronów. Acetylocholina działa z kolei na receptory muskarynowe M2 w komórkach mięśni gładkich przewodu pokarmowego, indukując skurcz. Poprawia to pracę przewodu pokarmowego i ułatwia przekazywanie pokarmu do kolejnych jego części. Przy wyższych dawkach działa również antagonistycznie (hamująco) na receptory serotoninowe 5-HT3. Dzięki temu wykazuje właściwości przeciwwymiotne i hamuje nudności. Metoklopramid ostatecznie poprawia odpowiedź na acetylocholinę w tkankach górnego odcinka przewodu pokarmowego, co zwiększa motorykę i skraca czas opróżniania żołądka. Jednakże, ponieważ lek ten przechodzi przez barierę krew-mózg, może wywierać wpływ na ośrodkowy układ nerwowy, wywołując skutki uboczne, które ograniczają stosowanie tego leku. Obejmują one: niepokój, depresję, zaburzenia chodu, drżenie lub sztywność mięśni i inne objawy neurologiczne Betanechol To agonista cholinergiczny, zwykle stosowany w przypadku zatrzymania moczu, ponieważ zwiększa napięcie mięśni pęcherza moczowego. Ponieważ jednak stymuluje układ przywspółczulny jako całość, stymuluje również motorykę żołądka. Możliwe działania niepożądane mogą obejmować: niskie ciśnienie krwi, przyspieszoną akcję serca, skurcze brzucha, biegunkę, nudności, wymioty, ślinienie, zwiększone łzawienie, skurcz gardła. Neostygmina Ten lek jest inhibitorem acetylocholinesterazy, który jest zwykle stosowany jako antidotum na zatrucie antycholinergiczne oraz w leczeniu miastenii i zatrzymania moczu. Istnieją także ograniczone dowody na stymulację motoryki jelit. Neostygmina wykazuje również wiele powiązanych działań niepożądanych, w tym: bradykardię, niskie ciśnienie krwi, drgawki, senność, osłabienie, biegunkę, skurcze mięśni, nudności, ślinienie, skurcze żołądka, wymioty, trudności w oddychaniu, zwiększone wydzielanie śluzu w gardle, zwiększone wytwarzanie łez. Domperidon Ten lek jest żołądkowo-jelitowym środkiem, będącym antagonistą dopaminy. Działa poprzez stymulowanie aktywności górnego odcinka przewodu pokarmowego przez hamowanie receptorów dopaminowych, wzmocnienie działania acetylocholiny w przewodzie pokarmowym, zwiększenie ruchliwości żołądka i zwiększenie perystaltyki w celu ułatwienia opróżniania żołądka i przyspieszenia czasu przejścia przez jelito cienkie. Domperidon nie przenika przez barierę krew-mózg, więc nie ma tendencji do wywoływania działań na ośrodkowy układ nerwowy. Działania niepożądane, które mogą być zauważone, obejmują suchość błon śluzowych, zawroty głowy i przyspieszoną akcję serca. Lubiproston Lek ten jest cyklicznym kwasem tłuszczowym, który działa lokalnie w szczytowej części jelita jako aktywator kanału chlorkowego, zwiększając wydzielanie płynu jelitowego oraz ruchliwość jelit. Chociaż jest zatwierdzony tylko u ludzi, i obecnie nie przeprowadzono badań u psów, kotów i koni, przeprowadzono jednak badanie pilotażowe, w którym udowodniono skuteczność leku w odwracaniu zaparć wywołanych opioidami u świnek morskich. Działania niepożądane u ludzi obejmują: ból głowy, nudności, biegunkę, wzdęcia, bóle brzucha, zawroty głowy. Linaklotyd Jest peptydowym agonistą receptora cyklazy guanylowej C. Jest w minimalnym stopniu absorbowany, a poprzez przyłączenie się do receptorów występujących w jelitach nasila wydzielanie płynu w świetle jelita, co powoduje rozluźnienie stolca i przyspieszenie wypróżnienia. Najczęstszym zależnym od dawki działaniem niepożądanym u ludzi była biegunka. Leczenie zaparcia u psa Konkretny plan terapeutyczny będzie zależał od ciężkości zaparcia oraz przyczyny, leżącej u jego podstaw. Wybór terapii zostanie dobrany na podstawie dokładnego rodzaju dolegliwości, jakich doświadcza zwierzę. Ponieważ przewlekłe zaparcie jest bolesne, pacjentowi trudno jest więc rozluźnić brzuch, co dodatkowo utrudnia defekację. Dlatego też – obok leczenia samego zaparcia, konieczne jest także skupienie się na zwalczaniu bólu. Terapia chirurgiczna, jeśli uzasadniona, może być bardzo pomocna, a w niektórych przypadkach wręcz kluczowa dla poprawy stanu klinicznego pacjenta. Istnieje kilka opcji leczenia zaparć u psa. Większość tych zabiegów (jak leczenie chirurgiczne w przypadku mechanicznych utrudnień w pasażu kału czy płynoterapia przy odwodnieniu) koncentruje się na podstawowej przyczynie zalegania kału w okrężnicy. Czasem konieczne bywa wcześniejsze ustabilizowanie stanu pacjenta. Zawsze jednak powinno się dążyć do sprawieniu zwierzęciu ulgi w zaparciu, a w razie potrzeby działać przeciwbólowo. Początkowa ulga w zaparciu Stosowanie czopków doodbytniczych, lewatyw lub ręcznej ekstrakcji kału w znieczuleniu początkowo łagodzi zaparcia. Czopki doodbytnicze dokuzynian sodowy (dokusat) – zmiękczają kał i działają przeczyszczająco, gliceryna – środek przeczyszczający o działaniu smarującym, bisacodyl – stymulujący środek przeczyszczający. W celu wspierania wypróżniania u pacjentów z łagodnymi zaparciami należy podać 1-3 czopków doodbytniczych dla dzieci zawierających dokusat, glicerynę lub bisakodyl. Czopki doodbytnicze można stosować samodzielnie lub w połączeniu z doustnym środkiem przeczyszczającym. Stosowanie czopków jest często ograniczone z powodu niechęci psa (lub jego opiekuna). Terapia lewatywą Powszechnie stosowane wlewy doodbytnicze obejmują: ciepłą izotoniczna sól fizjologiczna lub wodę (5-10 ml/kg laktulozę jako osmotyczny zmiękczacz kału; dokusat jako środek zmiękczający; olej mineralny jako środek smarujący; fosforan sodu ma działanie zmiękczające, zwiększające objętość kału oraz drażniące. Roztwory lewatywy są stosowane do zmiękczania twardych, wklinowanych odchodów, sprzyjając ich ewakuacji. Przed przystąpieniem do lewatywy należy roztwór do wlewu podgrzać do temperatury ciała. Następnie cewnik z gumy lub tworzywa sztucznego smaruje się lubrykantem i wprowadza do prostnicy. Płyny podaje się powoli, by nie wywołać wymiotów. Nie powinno się mieszać oleju mineralnego i dokusatu. Dokusat wspomaga wchłanianie oleju mineralnego przez śluzówkę, a olej z kolei pokrywa kał, uniemożliwiając działanie dokusatu. Roztwór fosforanu sodu może być stosowany tylko u średnich i dużych psów z prawidłowym nawodnieniem i czynnością nerek. Lewatyw fosforanowych nie można stosować u małych psów (oraz u kotów) z powodu zagrażającej życiu hipernatremii, hiperosmolarności, hiperfosfatemii i hipokalcemii. Ręczna ekstrakcja zatrzymanego kału W ciężkich zaparciach lub zatwardzeniach najpierw należy pozajelitowo przywrócić równowagę płynów i elektrolitów, a następnie – w znieczuleniu ogólnym – opróżnić okrężnicę z zalegającego kału. W tym celu stosuje się płukanie okrężnicy ciepłą izotoniczną solą fizjologiczną, aby zmiękczyć kał. Następnie przesuwa się zalegające masy poprzez delikatną manipulację przez powłoki brzuszne tak, by przepychać je delikatnie je w kierunku odbytu. Kał następnie wydobywa się ręcznie lub za pomocą specjalnych kleszczy. U zwierząt z rozległym zaleganiem kału, aby uniknąć nadmiernego urazu jelit wskazane jest ręczne opróżnianie okrężnicy etapami – po trochę przez 2-3 dni. Doustna terapia przeczyszczająca W razie potrzeby mogą zostać wprowadzone doustne leki przeczyszczające i suplementy diety w celu kontroli zaparć i zapobiegania nawrotom. Środki przeczyszczające działają jak lubrykant (powlekając odchody śliską warstewką, ułatwiającą ich wydalenie), wspomagają penetrację do nich wody w celu zmiękczenia twardych mas, poprawiają transport płynów i elektrolitów przez śluzówkę jelita oraz stymulują ruchy propulsywne okrężnicy. Są one klasyfikowane według właściwości i mechanizmu działania jako środki: zwiększające masę kału, smarujące, zmiękczające, osmotyczne, stymulujące, prokinetyczne. Wiele doustnych środków przeczyszczających w celu optymalnego działania wymaga, by zwierzę było odpowiednio nawodnione, a także by miało stały dostęp do świeżej wody. Stosowanie tych leków często jest indywidualne, a dawka musi być dostosowywana do pożądanej częstotliwości wypróżniania oraz konsystencji kału. Najbardziej skuteczne i klinicznie użyteczne środki przeczyszczające to: błonnik pokarmowy, laktuloza, leki prokinetyczne, takie jak cisapryd. Postępowanie w przypadku zaparć powinno obejmować etapy Zwalczanie zaburzeń równowagi wodno-elektrolitowej. Usunięcie lub ograniczenie pierwotnej przyczyny. Zastosowanie środków rozwalniających lub przeczyszczających. Wykonanie wlewów doprostniczych. Ustalenie sposobu zapobiegania. Pacjenci z zaparciami pod względem klinicznym mogą być zaklasyfikowani do jednej z dwóch głównych grup: Pierwszą stanowią zwierzęta z ostrą niedrożnością lub przewlekłym zaparciem chorujące po raz pierwszy. U pacjentów z ostrą i umiarkowaną postacią zaparć początkowa terapia ma na celu przywrócenie równowagi wodno-elektrolitowej. Po wyrównaniu zaburzeń wodno-elektrolitowych, wykonuje się wlewy doprostnicze oraz ręcznie usuwa zbity kał. Zabieg przeprowadzany jest w znieczuleniu ogólnym. Drugą stanowią zwierzęta z nawracającymi i długotrwałymi zaparciami. Ciężkie zaparcia i zatwardzenie mogą początkowo wymagać ewakuacji kału z zablokowanego jelita grubego (za pomocą lewatyw, ekstrakcji ręcznej lub obu) oraz korektę – komplikujących stan pacjenta – odwodnienia i zaburzeń równowagi elektrolitowej. Leczenie łagodnych i umiarkowanych zaparć Terapia łagodnych do umiarkowanych zaparć obejmować może lewatywy, środki zmiękczające stolec, środki przeczyszczające i modyfikatory motoryki okrężnicy. Pierwsze epizody zaparcia są często przemijające i z reguły ustępują bez potrzeby wdrażania leczenia farmakologicznego. Łagodne do umiarkowanych oraz nawracające epizody zaparć (ale bez objawów ogólnoustrojowych, takich jak apatia, wymioty czy odwodnienie) wymagają zwykle interwencji medycznej: Oprócz podstępowania dietetycznego przypadki te można leczyć, często w warunkach ambulatoryjnych za pomocą lewatyw, środków przeczyszczających (doustnych lub w formie czopków) oraz stosując leki prokinetyczne. Lewatywy: można złagodzić objawy zaparcia stosując lewatywy z ciepłej wody z dodatkiem rozpuszczalnego w wodzie lubrykantu. Wlewy doodbytnicze można wspomóc ręcznym usuwaniem kału. Próbę opróżnienia okrężnicy wypełnionej odchodami można wykonać przy użyciu roztworów mydlanych lub: cytrynianu sodowego laktulozy sulfobursztynianu sodowego dioktylu, lewatyw fosforanowych (nie u małych psów). Kilkakrotne ponawianie prób wlewów i jednoczesne ugniatanie jelit przez powłoki brzuszne ułatwia wydobycie mas kałowych na zewnątrz. Usuwanie ich powinno się wykonywać jednak z dużą ostrożnością. Po zabiegu do odbytnicy zaleca się wprowadzić maść antybiotykowo-sterydową (najlepiej wymieszaną z maścią lignokainową w stosunku 3:1). Po usunięciu kału należy podjąć czynności, zmierzające do zapobiegania nawrotom zaparcia. Profilaktyka polega na wzbogaceniu diety w otręby, metylocelulozę lub inne środki o działaniu wypełniającym. Wiele spośród słabo wchłanialnych węglowodanów może okazać się przydatne jako środki przeczyszczające. Cukry, np. sorbitol czy laktuloza są hydrolizowane do kwasów tłuszczowych przez mikroflorę okrężnicy. Metabolity tych cukrów wywierają ciśnienie osmotyczne i ściągają płyn do światła jelita grubego. Dodatkowo, czasem może być konieczne leczenie przeczyszczające w celu zwiększenia nawodnienia kału oraz zwiększenia „poślizgu”. W razie potrzeby stosuje się leki rozwalniające, np. laktulozę. Pacjenta należy ponownie ocenić po 48 godzinach. Leczenie nawracających lub długotrwałych zaparć U zwierząt z nawracającymi, długotrwałymi zaparciami należy dążyć do szczegółowego zidentyfikowania przyczyny zaparć oraz osłabienia defekacji. W miarę możliwości należy ją wyeliminować. Objawowe działanie polega również na mechanicznym usunięciu zalegającego kału, stosowaniu lewatyw,a następnie na podawaniu środków farmakologicznych oraz rygorystycznym przestrzeganiu zaleceń dietetyczno-środowiskowych. Leczenie objawowe często początkowo jest skuteczne i przynosi zwierzęciu ulgę, jednakże ważne jest równoległe poszukiwanie przyczyn zaparcia. Gdy leczenie maskujące objawy zaparcia jest zbyt długie, pewne problemy, które początkowo dobrze reagują na leczenie mogą stać się nieodwracalne. Środki przeczyszczające, w postaci środków zmiękczających stolec: Środki wypełniające, takie jak: otręby, metyloceluloza, pestki dyni, psyllium, karma Hill's w/d, r/d. Suplementacja dietetyczna produktami, zwiększającymi objętość kału jest często pomocna, choć środki te czasem mogą zwiększać rozdęcie okrężnicy przez masy kałowe i pogarszać sytuację. W takiej sytuacji należy zastosować dietę niskoresztkową. środki smarujące: olej mineralny, środki hiperosmotyczne: laktuloza, siarczan magnezu, środki prokinetyczne mogą być przydatne, choć rzadko stanowią długotrwałe rozwiązanie problemu: cisapryd, betanechol, tanitydyna. Leczenie chirurgiczne. Jeśli lewatywy i leki są nieskuteczne, konieczne może być ręczne usuwanie zalegających mas kałowych z okrężnicy zwierzęcia znieczulonego. Czasem niezbędna może być operacja częściowego usunięcia okrężnicy. Zwykle takie leczenie zalecane jest u psów z nawracającym zatwardzeniem. Leczenie chirurgiczne jest wskazane w następujących przypadkach: Zwężenie kanału miednicy: urazy miednicy mogą powodować zwężenie kanału miednicy i ostatecznie rozwój megacolon. Korekta tych zmian w ciągu trzech miesięcy pozwoli rozwiązać problem rozszerzenia okrężnicy, jednak bardziej przewlekły uraz może wymagać częściowego usunięcia okrężnicy. Choroba nowotworowa. Masy guza w obrębie tylnego regionu brzucha lub miednicy mogą powodować ciężką kompresję jelita grubego i wymagają chirurgicznego usunięcia. Choroby jelita grubego. Zmiany znajdujące się wewnątrz jelita grubego (np. skręt jelita grubego, nowotwór odbytnicy) są leczone poprzez resekcję zajętego jelita. Megacolon: nawet 95-98% okrężnicy można usunąć podczas zabiegu chirurgicznego. Opieka pooperacyjna. Po zabiegu kolektomii przez kilka dni (zwykle 3-5) może być odczuwalne bolesne parcie na kał. W ciągu kilku dni powstanie półstały stolec. Operacja okrężnicy wiąże się z większym ryzykiem zakażeń pooperacyjnych, ale okołooperacyjna profilaktyka przeciwdrobnoustrojowa jest wystarczająca, aby zminimalizować ten problem (jeśli dołożono starań, aby zminimalizować zakażenie śródoperacyjne). Obowiązkowe jest dokładne monitorowanie psa pod kątem jakichkolwiek objawów pooperacyjnego przecieku do jamy otrzewnej, zwłaszcza w ciągu pierwszych 24-72 godzin po operacji. Opieka zdrowotna: w miarę możliwości należy usunąć lub leczyć stwierdzoną przyczynę zaparcia lub zatwardzenia, należy przerwać stosowanie leków, które mogą powodować zaparcia, jeśli u pacjenta występuje zatwardzenie i/lub odwodnienie konieczna może być hospitalizacja, płynoterapia w przypadku zwierząt odwodnionych. zwiększenie aktywności fizycznej psa i zachęcanie go do ruchu. Leczenie zatwardzenia u psa Leczenie zatwardzenia u psa Zatwardzenie często wymaga leczenia szpitalnego w celu skorygowania nieprawidłowości metabolicznych i ewakuacji kału przy użyciu lewatywy, ręcznej ekstrakcji zalegającego kału lub obu tych metod. Kolejnymi celami terapii są eliminacja lub kontrola wszelkich przyczyn zaparć, skorygowanie czynników predysponujących oraz zapobieganie nawrotom za pomocą modyfikacji diety, środków przeczyszczających oraz leków prokinetycznych w razie potrzeby. W przypadku występowania nowotworów blokujących pasaż kału, zwężeń miednicy czy niektórych chorób odbytu konieczna bywa interwencja chirurgiczna. Leczenie wspomagające i środki zapobiegawcze Po usunięciu zatrzymanych odchodów z jelita grubego należy wprowadzić wszelkie środki, które będą zapobiegać nawrotom zaparć, a w razie konieczności je kontrolować. Podstawową kwestią jest zidentyfikowanie i wyeliminowanie głównej przyczyny zaparcia oraz czynników predysponujących. Zapobieganie spożyciu materiałów zapierających, takich jak kości, torebki foliowe, fragmenty zabawek itp. U psów długowłosych zapobieganie spożywaniu włosów poprzez regularną pielęgnację sierści. Zapewnienie codziennej aktywności oraz częstych możliwości wypróżniania. Zapewnienie stałego dostępu do świeżej wody przez cały czas. Wraz z dużą ilością wody, także zwiększenie ilości błonnika w diecie oraz zmniejszenie ilości węglowodanów jest bardzo ważne dla zdrowia przewodu pokarmowego. Wyeliminowanie lub dostosowanie dawki jakichkolwiek leków, które mogą powodować zaparcia. Leczenie zaburzeń predysponujących, takich jak choroby prostaty, hormonalne (niedoczynność tarczycy), ortopedyczne i neurologiczne. Wyleczenie bolesnych lub powodujących niedrożność zmian okołoodbytniczych (w razie potrzeby chirurgiczne). Kluczowe zalecenia żywieniowe Zalecenia żywieniowe Woda Utrzymanie prawidłowego stanu nawodnienia jest ważne podczas leczenia pacjentów z przewlekłym zaparciem lub zatwardzeniem. Woda jest kluczowym składnikiem odżywczym, a jej spożycie jest często pomijane. W celu zachęcenia psa do spożycia wody należy stosować różne metody. Obejmują one dostarczanie wielu misek z wodą w widocznych miejscach w otoczeniu zwierzęcia, podawanie raczej wilgotnych (>75% wody), niż suchych pokarmów, dodawanie niewielkich ilości substancji smakowych (takich jak bulion) do wody pitnej i oferowanie kostek lodu jako przysmaków lub przekąsek. Dodatek puszkowanej dyni i/lub słodkich ziemniaków do żywności jest z powodzeniem stosowany w niektórych przypadkach zaparć. Te warzywa składają się głównie z wody (90%), która wzbogaca w wilgoć proces trawienia. Korzystne efekty, wynikające z podawania tego typu warzyw wynikają raczej ze zwiększenia dziennego spożycia wody, chociaż spożycie błonnika także jest dzięki nim zwiększone. Błonnik Wielu pacjentów z zaparciami doświadcza poprawy klinicznej, gdy zwiększa się zawartość błonnika w żywności. Włókno pokarmowe to słabo strawne polisacharydy, pochodzące z różnych źródeł. Źródła błonnika, stosowane zwykle w komercyjnych produktach dla zwierząt domowych obejmują: wysłodki z buraków cukrowych, ziarna zbóż, celulozę, łuski sojowe, łuski orzechów, włókno grochu. Zwiększone spożycie błonnika zwiększa zawartość wody w kale, ruchliwość okrężnicy i szybkość pasażu jelitowego. Wszystkie te elementy mogą być korzystne u pacjentów z zaparciami. W leczeniu zaparć rekomendowane są oba źródła błonnika – zarówno rozpuszczalnego, jak i nierozpuszczalnego. Błonnik działa jak środek przeczyszczający zwiększający objętość kału. Nierozpuszczalny (słabo fermentowalny) błonnik (np. oczyszczona celuloza, łuski orzeszków ziemnych) normalizują ruchliwość okrężnicy przez rozszerzenie światła jelita, zwiększenie zawartości światła w okrężnicy, rozcieńczenie toksyn obecnych w świetle jelita grubego (np. kwasów żółciowych, amoniaku) i zwiększenie szybkości pasażu jelitowego. To przyspieszenie przejścia mas kałowych przez jelito zmniejsza ekspozycję kolonocytów (komórek nabłonka okrężnicy) na toksyny, jednocześnie zmiękczając stolec i zwiększając częstotliwość wypróżnień. Włókno rozpuszczalne (fermentowalne), takie jak pektyny owocowe, guma guar, psyllium, jest łatwo fermentowane przez bakterie, w wyniku czego powstają krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe, które korzystnie wpływają na zdrowie okrężnicy. Włókna te, wprowadzone z jedzeniem do przewodu pokarmowego pęcznieją, tworząc żele, które zmiękczają i ułatwiają przechodzenie mas kałowych. Jednak włókna ulegające fermentacji mogą nie być tak przeczyszczające, jak nierozpuszczalne lub mieszane, ponieważ mają one niewielką zdolność do zwiększania masy kału lub rozcieńczania toksyn. Potencjalnymi skutkami ubocznymi ulegających fermentacji włókien, tworzących żel są: wzdęcia, biegunka, bóle brzucha. Te działania niepożądane można ograniczyć przez stopniowe przejście na suplementację błonnika, powoli zwiększając poziom dodawanego włókna rozpuszczalnego, aż do osiągnięcia skuteczności przy minimalnych skutkach ubocznych. Takie włókno powinno być dodawane w ilości nie większej niż 5% całkowitej dawki pokarmowej, ponieważ rozpuszczalne włókno może znacznie zmniejszyć dostępność minerałów, w tym cynku, wapnia, żelaza i fosforu. Składniki takie, jak wysłodki buraczane, otręby (ryżowe, pszenne lub owsiane), włókno grochu, włókno sojowe, łuski sojowe lub mieszaniny rozpuszczalnych i nierozpuszczalnych źródeł błonnika mają pośrednią zdolność do fermentacji i mają umiarkowane właściwości zarówno fermentowalnych, jak i słabo fermentowalnych włókien. Są one określane jako włókna mieszane. W przypadku pacjentów z przewlekłym zaparciem, u których zachowany jest pewien stopień ruchliwości okrężnicy, zawartość surowego włókna w żywności powinna początkowo wynosić co najmniej 7% suchej masy, a źródło błonnika powinno być nierozpuszczalne lub mieszane. Źródła włókien można dodawać do aktualnego pożywienia pacjenta, jednak lepiej jest przełączyć się na żywność wzbogaconą w błonnik. Karmienie dodatkowym błonnikiem pokarmowym jest lepsze niż stosowanie samych leków przeczyszczających. Błonnik pokarmowy jest bardziej fizjologiczny, lepiej tolerowany i często bardziej skuteczny niż inne środki przeczyszczające. W przypadku pacjentów, u których motoryka okrężnicy jest całkowicie zniesiona, pokarmy wzbogacone w błonnik i suplementy błonnikowe nie są już skutecznymi stymulantami motoryki okrężnicy, i – co gorsza – mogą przyczyniać się do zaparcia. Żywność dla pacjentów z megacolon powinna zawierać nie więcej niż 5% włókna w suchej masie. Strawność i gęstość kaloryczna U pacjentów cierpiących z powodu zaparcia, u których ruchliwość okrężnicy jest całkowicie zniesiona, żywienie wysoce strawną dietą o zwiększonej gęstości energii zapewni odpowiednie odżywienie i znacznie zmniejszy masę kałową. Gęstość energetyczna i strawność są odwrotnie proporcjonalne do zawartości błonnika. Redukcja błonnika powoduje zwiększenie gęstości kalorycznej, co pomaga spełnić wymagania dotyczące niewielkiej objętości pokarmu. Kalorycznie gęsta żywność może zmniejszyć obowiązki, ciążące na właścicielu, związane z postępowaniem domowym (takie jak: podawanie środków zmniejszających stolec, stosowanie lewatyw itp.). W takich przypadkach produkcja kału jest zmniejszona do tego stopnia, że właściciele mogą na ogół usuwać kał poprzez oczyszczające lewatywy raz lub dwa razy w tygodniu. W wielu przypadkach tego typu żywienie jest stosowane, gdy opiekun psa rozważa chirurgiczną opcję kolektomii. Gęstość energetyczna i strawność są mniej ważne u psów z zaparciami. Plan karmienia Początkowe leczenie przewlekłych zaparć obejmuje edukację opiekuna, zachęcanie do zwiększonego spożycia wody, odpowiednie zmiany w diecie i rozsądne stosowanie środków przeczyszczających i lewatyw. Jeśli zwierzę ma nadwagę, należy wprowadzić program redukcji masy ciała. Zatwardzenie często wymaga wielokrotnych lewatyw oczyszczających wraz z usuwaniem mechanicznym kału (lub bez niego) przed wprowadzeniem zmian w diecie. Ocena i wybór jedzenia U pacjentów z zaparciami należy ocenić w aktualnie karmionej diecie zawartość kluczowych czynników odżywczych. Informacje takie mają zasadnicze znaczenie dla wprowadzania wszelkich zmian w żywności. Zmiana na żywność bardziej odpowiednią jest wskazana, jeśli poziomy kluczowych czynników żywieniowych w bieżącej żywności nie odpowiadają ściśle zalecanym poziomom. Wielu „zapartych” pacjentów reaguje pozytywnie, gdy podaje się im odpowiedni pokarm, zwłaszcza, jeśli jest on wilgotny. Zwierzęta powinny być dobrze nawodnione przed zwiększeniem zawartości błonnika, aby zmaksymalizować efekt terapeutyczny włókna i zminimalizować potencjał włókna do zatrzymywania kału w okrężnicy. Rozsądne jest stopniowe zwiększanie zawartości błonnika w diecie przez kilka tygodni, aż objawy kliniczne ulegną poprawie lub ustąpią. Zawartość błonnika można również zwiększyć, dodając do aktualnej żywności produkty o wyższej zawartości włókna. Większość komercyjnych produktów spożywczych i specjalistycznych karm dla zwierząt domowych zawiera mniej niż 5% włókna surowego. Żywność wzbogacona w błonnik zawiera od 8 do 25% włókna surowego. Dodawanie suplementów błonnikowych, takich jak psyllium, gruboziarniste otręby pszenne, otręby zbożowe i dynia do zwykłego pokarmu jest kolejną metodą zwiększenia spożycia błonnika w zaparciach u psów. Jest to jednak podejście mniej pożądane. Suplementy błonnikowe mogą być niewygodne w użyciu, mogą sprawiać, że żywność jest mniej smaczna, a w niektórych przypadkach może znacznie zmniejszyć biodostępność minerałów. Suplementy błonnikowe działają najlepiej, gdy są dodawane do wilgotnych produktów spożywczych. W przypadku pacjentów, u których występują uporczywe zatwardzenia oraz u których doszło do utraty ruchliwości okrężnicy, należy ich karmić pokarmami, które są wysoce strawne i mają zwiększoną gęstość energetyczną. Ocena i określenie metody karmienia Ponieważ niekiedy konieczna jest zmiana metody żywienia u pacjentów z zaparciami, dlatego też powinna zostać przeprowadzona ocena aktualnego sposobu odżywiania psa. Uwzględnić należy w niej częstotliwość karmienia, ilość podawanego pokarmu oraz dostęp do innych pokarmów. W niektórych przypadkach mniejsze, a częstsze posiłki mogą wspomagać naturalne skurcze okrężnicy. Z psami należy spacerować bezpośrednio po posiłku; zarówno łagodny wysiłek fizyczny, jak i odruch gastrokoliczny często powodują wypróżnienie w okresie po posiłku. Karmienie od trzech do czterech posiłków dziennie minimalizuje również ilość pokarmu wchodzącego jednocześnie do jelita grubego. Należy oczywiście zachęcać do spożycia wody, która powinna być łatwo dostępna w otoczeniu zwierzęcia przez cały czas. Monitorowanie pacjenta Ocena kondycji i masy ciała, a także regularna ocena stolca jest potrzebna do monitorowania pacjentów z zaparciami. Odzyskanie lub utrzymanie optymalnej masy ciała, normalny poziom aktywności, normalne zachowanie i brak objawów klinicznych są miarą skutecznie stosowanej diety. Monitorowanie częstotliwości wypróżnień i konsystencji stolca przynajmniej dwa razy w tygodniu, a następnie raz w tygodniu lub raz na dwa tygodnie. Zapobieganie nawrotom w postaci stosowania odpowiedniej diety oraz zwiększeniu aktywności fizycznej. W celu utrzymania kondycji i masy ciała na optymalnym poziomie, sposób karmienia i ilość podawanego pokarmu należy dostosować do potrzeb zwierzęcia. Należy rozważyć dodatkową terapię farmakologiczną, jeśli samo postępowanie dietetyczne jest niewystarczające do poprawy jakości stolca i utrzymania masy ciała. Chociaż leczenie jest specyficzne i indywidualnie dobierane do każdego przypadku, wielu pacjentów może być ostatecznie leczonych samą dietą po stopniowym ograniczaniu początkowych terapii. Czasami u pacjenta może wystąpić zaparcie, wzdęcia brzucha lub zatwardzenie podczas karmienia dietą o umiarkowanej (8-15%) lub wysokiej (powyżej 15%) zawartości błonnika. Wówczas rozsądnie jest zmniejszyć zawartość włókna o połowę, ponownie ocenić pacjenta po około tygodniu i – w razie potrzeby – ponownie zmniejszyć ilość podawanego błonnika. Rokowanie w przypadku zaparcia psa Rokowanie Gdy już pojawią się problemy z motoryką jelit, mogą one – ale nie muszą – sprawiać kłopoty już do końca życia. U zwierząt z zaparciami wynik leczenia zależy zawsze od pierwotnej przyczyny i czasu trwania choroby. W przypadkach niezaawansowanych efekty leczenia są zazwyczaj dobre, jednak w przypadku rozwoju wtórnego zespołu okrężnicy olbrzymiej lub też przy występowaniu niemożliwej do usunięcia przyczyny, u psa konieczna może być kontynuacja leczenia środkami rozwalniającymi. U takich pacjentów wzrasta ryzyko pojawienia się wtórnych chorób okrężnicy. Rokowanie wówczas jest wątpliwe, a efekty niepewne. Bardzo ważne jest zwiększenie nawadniania psa poprzez podawanie pokarmu o większej wilgotności. Kluczem jest również zwiększenie zawartości błonnika w diecie i ograniczenie ilości węglowodanów. Możliwe powikłania zaparcia/zatwardzenia u psa Przewlekłe zaparcia u psa powodują ciężkie objawy bólowe, gromadzenie się toksyn, uszkodzenie tkanki jelit. Długotrwałe (przewlekłe) zaparcia lub nawracające zatwardzenia może prowadzić do nabytego powiększenia jelita grubego lub megacolon. Nadmierne stosowanie środków przeczyszczających i lewatyw może powodować biegunkę oraz poważne powikłania ze strony jelit, np. wgłobienie jelita. Błona śluzowa okrężnicy może ulec uszkodzeniu przez powtarzające się mechaniczne działanie zalegających mas kałowych, ich ciśnienie wywierane na ścianę jelita grubego, a także wskutek nieprawidłowo przeprowadzonej lewatywy. Nietrzymanie kału (niemożność kontrolowania wypróżnień przez psa). Choroby i komplikacje związane z zaparciami u psów Łagodne zwężenie odbytu lub odbytnicy Przyczyną łagodnego zwężenia odbytnicy nie jest do końca poznana. Przypuszcza się, że może mieć ona tło wrodzone. Do wtórnego zwężenia odbytnicy najczęściej dochodzi w wyniku: urazu spowodowanego przejściem ciał obcych (zwłaszcza kości), wytworzenia się pooperacyjnych blizn po zabiegu chirurgicznym odbytu, przewlekłego zapalenia związanego z chorobą gruczołów okołoodbytowych, przetoką okołoodbytniczą lub zapaleniem odbytnicy, gruczolakoraka odbytu i odbytnicy powodującego zwężenie odbytu. Głównym objawem choroby jest zaparcie, bolesne parcie na kał oraz utrudnione oddawanie kału. Początek objawów występuje zwykle 2-3 tygodni po urazie odbytnicy. W badaniu przez prostnicę wyczuwalne jest zwężenie, choć może ono nie zostać rozpoznane, jeśli znajduje się zbyt doczaszkowo. W celu potwierdzenia zwężenia odbytnicy zaleca się wykonanie badania proktoskopowego. Rozpoznanie stawiane jest także na podstawie radiografii kontrastowej z lewatywą barytową. W celu wykluczenia nowotworowego charakteru zmiany zaleca się wykonanie biopsji. U niektórych zwierząt proste rozszerzenie za pomocą rozwieracza lub balonika może zniwelować zwężenie i pozwala na prawidłowe wypróżnianie. Niektóre jednak psy wymagają interwencji chirurgicznej. Niestety, podczas procesu gojenia może ponownie dojść do zwężenia, a dodatkowo w wyniku zabiegu może rozwinąć się nietrzymanie kału. Glikokortykosteroidy (prednizolon w dawce 1,1 mg/kg na dobę) mogą zapobiegać ponownemu powstaniu zwężenia. Rokowanie jest ostrożne do dobrego. Zaparcia będące następstwem nieprawidłowej diety Spaczony apetyt i połykanie przez zwierzęta nieprawidłowych, niejadalnych przedmiotów (np. papieru, włosów, kości) może prowadzić do zaparć. Nadmierny dodatek włókna do pożywienia również może być przyczyną, zwłaszcza, jeśli zwierzę jest odwodnione. Tego typu zaparcia często występują u psów, które zjadają śmieci lub też żywione są nadmierną ilością kości. Żeby sprawdzić, czy dieta psa jest odpowiednia, można wykonać badanie kału pobranego z okrężnicy. Leczenie w tym przypadku nie jest trudne. Należy kontrolować nawyki żywieniowe, wprowadzić odpowiednią dietę z prawidłową zawartością włókna pokarmowego, urozmaicić pożywienie i dodawać pokarm mokry. Zachęcać psa do picia. W poważniejszych przypadkach zalecane jest intensywne nawadnianie oraz lewatywy oczyszczające (roztwory nie mogą być hipertoniczne). Powinno się unikać mechanicznego usuwania zalegających mas z okrężnicy i prostnicy, jeśli jednak zabieg taki jest konieczny, należy wcześniej znieczulić zwierzę w celu uniknięcia ewentualnego uszkodzenia okrężnicy podczas zabiegu. Rokowanie zwykle jest dobre. Po opróżnieniu jelita czynność okrężnicy powinna wrócić do normy. Wyjątkiem są przypadki długotrwałego, przewlekłego rozszerzenia okrężnicy o ciężkim przebiegu. Kamienie kałowe u psa Kamienie kałowe są końcową i ciężką formą zaparcia. Powstają one na skutek długotrwałego zalegania kału w odbytnicy, w wyniku czego ulegają wysuszeniu i zbiciu w twarde grudy kałowe. Normalne ruchy propulsywne okrężnicy nie są w stanie wydalić kamieni. Do ich powstania predysponują wszelkie czynniki, odgrywające rolę w zaparciu i/lub zatwardzeniu u psa. Ciała obce w odbytnicy Połknięte ciała obce, takie jak kości, zabawki, pałeczki, a nawet igły mogą czasem dyskretnie przejść przez cały przewód pokarmowy, ale utknąć poprzecznie w odbytnicy lub w okolicy zwieracza odbytu. Niestety – zdarzają się i takie sytuacje, że obce materiały są czasami umieszczane w odbycie zwierzęcia przez ludzi. Przyczyna tego ostatniego zachowania nie jest mi znana. Objawy kliniczne Gdy ciało obce lub kamień kałowy znajdzie się odbytnicy lub w kanale odbytu, defekacja staje się bardzo bolesna lub nawet niemożliwa. Towarzyszy temu dyschezja, parcie na stolec i wtórne zaleganie kału. Diagnoza zwykle stawiana jest już na podstawie badania rektalnego oraz analizy kału, jednak czasem konieczne jest wykonanie badania radiograficznego. Większość ciał obcych oraz kamieni kałowych można wykryć oraz usunąć za pomocą palpacji odbytnicy. Ponieważ jest to nieprzyjemny zabieg dla zwierzęcia, jego wykonywanie powinno odbyć się pod znieczuleniem. Idiopatyczny zespół okrężnicy olbrzymiej (megacolon) Jest to pierwotne, wrodzone lub nabyte schorzenie okrężnicy, które prowadzi do zaparć. Częściej dotyka ono koty, jednak u psów także notowane są przypadki tej choroby. Zwykle chorują zwierzęta w wieku poniżej 6 lat. Istota choroby Istota tej choroby polega na tym, ze ściany okrężnicy rozciągają się, a błona mięśniowa ulega zwyrodnieniu. W efekcie powstaje duży, zwiotczały twór, przypominający worek, wypełniony stwardniałym jak kamień materiałem kałowym. W przypadkach wrodzonych megacolonów stwierdza się brak komórek zwojowych w splotach nerwów błony mięśniowej jelit, natomiast w nabytych – różnego stopnia zwyrodnienie komórek zwojowych. Nabyty zespół okrężnicy olbrzymiej może się rozwinąć w następstwie każdej choroby, prowadzącej do zaburzeń w oddawaniu kału. Jest więc tu raczej efektem (komplikacją) dłużej utrzymujących się zaparć i zatwardzeń, choć w dalszej perspektywie będzie stanowił ważny czynnik przyczynowy utrudnionego oddawania kału. Nie jest znana przyczyna tego stanu, jednak przypuszcza się, że może na niego mieć wpływ zmienione zachowanie zwierzęcia (np. zaniechanie czynności wypróżniania) lub upośledzona czynność neurotransmitterów okrężnicy. Klasyfikacja Idiopatyczny zespół okrężnicy olbrzymiej u psów występuje sporadycznie. To patologiczne rozszerzenie jelita grubego może być u nich: ostre, przewlekłe, toksyczne. Przewlekłe megacolon można sklasyfikować jako wrodzone (odpowiednik choroby Hirschsprunga u ludzi) lub nabyte, które może być pierwotne lub wtórne. Przyczyna pierwotnego megacolon nie jest znana i dlatego określana jest mianem idiopatycznego. Pierwotny megacolon Patogeneza pierwotnego rozszerzenia jelita grubego jest nadal przedmiotem kontrowersji, chociaż przypisuje się ją pierwotnemu neurogennemu lub zwyrodnieniowemu zaburzeniu nerwowo-mięśniowemu. Megacolon idiopatyczny – dotyczy głównie kotów i jest idiopatycznym zaburzeniem motoryki, obejmującym mięśnie gładkie okrężnicy. Stan ten zwykle jest nieodwracalny. W badaniach in vitro wykazano zmniejszenie aktywnego skurczu mięśni gładkich okrężnicy w odpowiedzi na neuroprzekaźniki (acetylocholina, substancja P, cholecystokinina), depolaryzację błony komórkowej (w której ważną rolę odgrywa potas) i stymulację elektryczną. Unerwienie okrężnicy jest nienaruszone, a histologiczne cechy mięśni i nerwów nie wykazują większych nieprawidłowości. Obturacyjny megacolon – w 25% przypadków megacolon pojawia się wtórnie do przyczyny, leżącej u podłoża utrzymującej się niedrożności okrężnicy. Przykładami takich stanów jest przepuklina kroczowa, zwężenie odbytnicy, nowotwór odbytnicy lub zwężenie kanału miednicy, spowodowane złamaniem kości. Ten hipertroficzny stan jest potencjalnie odwracalny, jeśli w porę usunie się przyczynę, wywołującą blokadę. Neurologiczny megacolon. Dysfunkcja neurologiczna, np. przy chorobie lędźwiowo-krzyżowego odcinka rdzenia kręgowego, może stanowić 5% przypadków zespołu okrężnicy olbrzymiej. Wtórny megacolon Wtórny megacolon może wystąpić w wyniku uszkodzeń ściany jelita lub różnych stanów, które zapobiegają wypróżnieniu przez dłuższy czas. W rozwoju megacolon biorą udział dwa mechanizmy: rozszerzenie i przerost. Rozszerzony megacolon stanowi końcowy etap dysfunkcji okrężnicy w przypadkach idiopatycznych. Z kolei megacolon przerostowy odnosi się do zaburzenia czynnościowego, które rozwija się w wyniku przewlekłych obturacyjnych zmian chorobowych, np.: zwężenia kanału miednicy, guza, ciała obcego itp. Rozpoznawanie megacolon Rozpoznanie megacolon opiera się na historii choroby oraz badaniu klinicznym, a potwierdzane jest najczęściej za pomocą przeglądowych zdjęć jamy brzusznej. Istotne jest także wykluczenie czynników żywieniowych, behawioralnych, metabolicznych i anatomicznych. W wywiadzie zwykle uzyskuje się informacje o letargu, zmniejszonym apetycie, wymiotach i braku wypróżniania przez dłuższy czas u psa. Badanie kliniczne ujawnia z reguły: odwodnienie, ból brzucha, łagodne powiększenie węzłów chłonnych krezkowych. Podczas omacywania jamy brzusznej stwierdza się obecność twardych mas kałowych w obszarze okrężnicy. Przeprowadza się także pełne badanie neurologiczne w celu zidentyfikowania neurologicznych przyczyn zaparć, np. uszkodzenia rdzenia kręgowego lub urazu nerwu. Diagnostyka powinna również obejmować wyniki badań laboratoryjnych, aby wykluczyć wszelkie nieprawidłowości metaboliczne. U zwierząt z zaawansowanymi objawami obserwuje się często hipokaliemię i niedokrwistość, leukocytozę i neutrofile z ziarnistościami toksycznymi. Radiogramy mogą potwierdzić obecność dużej okrężnicy, a także mogą być wykorzystane do określenia, czy istnieją jakieś stare złamania miednicy, masy lub deformacje kręgosłupa. Kontrastowe badanie radiologiczne z użyciem siarczanu baru jest zwykle przeciwwskazane. Megacolon jest tak zwanym diagnozą z wykluczenia – oznacza to, że ostateczne rozpoznanie idiopatycznego rozszerzenia jelita grubego dokonywane jest zwykle przez wykluczenie wszystkich innych przyczyn zaparcia i/lub zatwardzenia. Biorąc to pod uwagę niezmiernie ważna jest diagnostyka różnicowa. Leczenie megacolon u psa Celem leczenia jest utrzymanie miękkiego stolca i poprawa motoryki okrężnicy. Stosowane są początkowo środki przeczyszczające i prokinetyczne. Podawanie cisaprydu może poprawić motorykę przewodu pokarmowego, w tym także okrężnicy. W praktyce zaleca się podawanie cisaprydu doustnie w dawce 0,1-0,5 mg/kg co 8-12 godzin. Wykazano, że niektóre przypadki megacolon słabo reagują na leczenie – u takich pacjentów operacja jest leczeniem z wyboru. Interwencja chirurgiczna jest także wskazana przy utrzymującym się rozszerzeniu okrężnicy i związanymi z nią powikłaniami. Istnieje wiele opcji leczenia, a najskuteczniejsza terapia zazwyczaj obejmuje połączenie różnych opcji terapeutycznych. Jedna z technik chirurgicznych polega na usunięciu dużej części okrężnicy i oszczędzeniu tylko krótkiego odcinka części dalszej jelita w celu umożliwienia zespolenia. Jednak niektórzy autorzy sugerują, że cała okrężnica jest prawdopodobnie zmieniona histopatologicznie i jakakolwiek jej część pozostawiona po kolektomii częściowej może nadal rozszerzać się, powodując nawrót objawów klinicznych. Leczenie megacolon zależy od kilku czynników, między innymi od nasilenia zaparcia oraz zalegania kału, a także od bezpośredniej przyczyny leżącej u podłoża tego stanu. Początkowe leczenie ma na celu ustabilizowanie równowagi wodno-elektrolitowej, a także wyeliminowanie możliwych przyczyn zaparć, przebiega więc w ten sam sposób, jak leczenie zaparcia. Leczeniem pierwszego rzutu jest terapia z zastosowaniem środków zmiękczających kał. Dlatego też zwierzęta powinny być odpowiednio nawodnione. Następnie wykonywana jest lewatywa. Masy kałowe, które zalegają w okrężnicy należy usunąć. Zwykle skuteczne są oczyszczające lewatywy z ciepłej wody, stosowane przez 2-4 dni. Równocześnie należy rozpocząć leczenie środkami przeczyszczającymi (Bisacodyl), lekami prokinetycznymi (cisapryd) i środkami zwiększającymi objętość kału (laktulozą). Cisapryd był często stosowany w leczeniu zaburzeń opróżniania żołądka, pasażu jelitowego i innych zaburzeń motoryki u psów i kotów. Jeśli okaże się, że zmiany zwyrodnieniowe w ścianie okrężnicy są nieodwracalne i narząd nie może kurczyć się w sposób wystarczający do przesuwania mas kałowych do prostnicy, a terapia medyczna nie jest skuteczna, leczeniem z wyboru pozostaje wykonanie niepełnej kolektomii i stosowanie środków profilaktycznych do końca życia psa. Chociaż zabieg chirurgiczny często dokonywany jest jako częściowa lub całkowita kolektomia (czyli wycięcie jelita grubego), w niektórych przypadkach leczeniem z wyboru jest kolonotomia z usunięciem zalegającej masy kałowej. Postępowanie pooperacyjne polega na połączeniu odpowiedniej diety i agresywnego leczenia antybiotykami z terapią witaminową. Pacjenci po zaparciu zwykle są karmieni standardową dietą bogatą w błonnik w celu zwiększenia przyciągania wody do stolca, poprawiając jego konsystencję. Spożywanie pokarmów o wysokiej zawartości błonnika przyczynia się do optymalnego efektu zabiegu i pomaga zapobiegać zaparciom pooperacyjnym. Zapobieganie ponownym zaparciom polega na podawaniu włókna do wilgotnej karmy (np. Metamucil, miąższ lub pestki dyni), stosowaniu osmotycznych leków przeczyszczających (np. laktuloza) i/lub leków prokinetycznych (np. cisapryd). Środki poślizgowe nie są przydatne, ponieważ nie zmieniają one konsystencji mas kałowych. Bisacodyl rzadko jest tak skuteczny, jak laktuloza. Jeśli takie postępowanie jest nieefektywne i w dalszym ciągu dochodzi do zaparć, konieczne może być postępowanie operacyjne. Rokowanie zależy od wczesnego rozpoznania i leczenie megacolonu i zwykle jest dobre do ostrożnego. Pomimo, że megacolon dotyka głównie koty, jednak może się też zdarzyć u psów. Niestety, dokładna częstość występowania tego schorzenia u psów jest nieznana. Biorąc pod uwagę niewielką liczbę publikacji, dotyczących megacolon u psów, większość opisów przypadków oraz danych literaturowych pochodzi z licznych badań dotyczących tego stanu u kotów. W pewnym badaniu przebadano jednak 28 psów dotkniętych megacolon w wieku 5-9 lat, a 26 z nich poddano leczeniu chirurgicznemu z powodu tego stanu. Według danych z wywiadu, wyników badań klinicznych i radiograficznych, 7 psów (25%) miało idiopatyczne nabyte megacolon, podczas gdy 75% przypadków miało wtórne nabyte megacolon o różnej etiologii. Wyniki tego badania, dotyczące rasy, wieku i płci badanych psów pokrywają się z danymi literaturowymi wykazującymi, ze zarówno psi, jak i koci megacolon występował u zwierząt w każdym wieku lub rasie, ale często jest on obserwowany u samców w średnim wieku. W tym badaniu prawie połowa przypadków megacolon była wtórna do urazów kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego lub złamań nóg (13/28 psów, 46%), podczas gdy w 25% przypadków przyczyna pozostaje nieznana i przypadki te zostały sklasyfikowane jako nabyty megacolon idiopatyczny. Ważna jest również rola czynników środowiskowych i/lub behawioralnych w zaburzeniach motoryki okrężnicy. W przytaczanym badaniu 28% badanych psów miało przyczyny środowiskowe i behawioralne, co pokrywa się z danymi literaturowymi. Wszystkie psy, objęte tym badaniem miały normalne wyniki laboratoryjne, z wyjątkiem dwóch ciężkich przypadków. Wyniki badań laboratoryjnych w zakresie norm referencyjnych wykluczają przyczyny metaboliczne i hormonalne. Natomiast u wszystkich psów radiografia wykazała patognomoniczne cechy megacolon (nieprawidłowo poszerzony odcinek jelita grubego wypełniony twardymi masami kałowymi). Nie można jednak wykorzystać cech radiograficznych rozszerzenia okrężnicy do rozróżnienia między zaparciem, zatwardzeniem a megacolon w przypadkach idiopatycznych. Wypadanie odbytnicy Wypadanie odbytnicy najczęściej obserwowane jest u szczeniąt i kociąt, choć może pojawić się także u starszych zwierząt. Stanowi ono konsekwencję leżącego u podstaw zaburzenia, które powoduje uporczywe wysiłki w wypróżnianiu. Do wypadania prostnicy predysponują następujące czynniki: Wszelkie choroby przebiegające z długotrwałym zaparciem i towarzyszącym mu parciem na kał, np.: silne zarobaczenie, zwłaszcza u młodych zwierząt, choroby jelit, które powodują biegunkę i tenesmus (zapalenie prostnicy, zapalenie jelita grubego, pasożyty wewnętrzne), choroby odbytu i/lub odbytnicy, powodujące utrudnione i bolesne oddawanie kału, problemy porodowe u suk, dystocja, choroby dolnych dróg moczowych (np. zapalenie pęcherza moczowego i cewki moczowej, niedrożność cewki moczowej, kamica), choroby prostaty. Objawy kliniczne: Częściowe wypadanie obejmuje tylko błonę śluzową odbytnicy. Widoczne jest jako czerwony, spuchnięty pierścień wypukłej błony śluzowej. Całkowite wypadanie obejmuje wszystkie warstwy ściany odbytnicy. Widoczne jest jako obrzękła, cylindryczna, wilgotna, różowo-czerwona masa. Jeśli doszło do martwicy tkanek staje się ona sczerniała i sucha. Leczenie Leczenie opiera się na chirurgicznej naprawie wypadnięcia prostnicy oraz wyeliminowaniu przyczyny, która do niego doprowadziła, a ponieważ do wypadnięcia przyczyniło się silne parcie, należy dążyć do jego usunięcia, by zapobiec nawrotom. Należy dokładnie ocenić odbyt, prostnicę i drogi moczowo-płciowe, wykonując badanie palpacyjne, analizę moczu, badanie kału, proktoskopię, a także badania obrazowe. Postępowanie przy niewielkim wypadnięciu prostnicy, w którym tkanka jest jeszcze żywa polega na delikatnym odprowadzeniu błony śluzowej do odbytnicy, a następnie założeniu tymczasowego szwu (tzw. kapciuchowego) na 2-3 dni, aby zapobiec nawrotom, zwłaszcza u zwierząt z dużym parciem. Szew pozostawia się na tyle luźny, by umożliwić przejście kału. Po zabiegu podaje się wysoce strawną dietę z niską zawartością błonnika. W przypadku braku efektu takiego działania lub też gdy wynicowana tkanka jest nekrotyczna, konieczny jest zabieg chirurgiczny. Wykonuje się kolopeksję (czyli przyszycie okrężnicy do ściany brzucha w celu zapobiegania nawrotom wypadania) lub amputację wypadniętej części jelita, która wykazuje cechy martwicy. Aby poprawić napięcie odbytu u zwierząt z biegunką, podaje się loperamid (0,1 -0,2 mg/kg W celu złagodzenia uporczywych skurczów i naprężeń, które są oporne na loperamid, stosuje się leki przeciwskurczowe. W przypadku zapalenia odbytnicy sensowne może być zastosowanie lewatywy przeciwzapalnej z hydrokortyzonem lub mesalaminą. Przepuklina kroczowa Do przepukliny kroczowej dochodzi w sytuacji, gdy osłabiona muskulatura okolicy krocza (tak zwana przepona miednicy) nie podtrzymuje odpowiednio ściany odbytnicy, powodując jej uporczywe rozdęcie i upośledzenie wypróżniania. Najczęściej dotyczy ona starszych, niekastrowanych samców psów. Patogeneza Patofizjologia osłabienia mięśni jest słabo poznana. U niektórych zwierząt może do niego dochodzić na skutek ciągłego obciążenia, związanego z przewlekłymi zaparciami lub chorobą prostaty. Pewną rolę u psów może również odgrywać atrofia neurogenna mięśni krocza. Prawdopodobny udział w patogenezie mają także męskie hormony, ponieważ przepuklina kroczowa jest ekstremalnie rzadko spotykanym zaburzeniem u suk i psów kastrowanych. Przewlekłe zaparcia, przebiegające z silnym parciem oraz megacolon również mogą predysponować do powstania przepukliny kroczowej. Przepuklina może być jednostronna (przeważnie prawostronna) lub obustronna i zwykle zawiera wypartą odbytnicę. W worku przepuklinowym może również znajdować się tłuszcz zaotrzewnowy, gruczoł krokowy oraz – rzadko – narządy jamy brzusznej, jak pęcherz moczowy lub jelita. Wady odbytnicy związane z przepukliną krocza sklasyfikowano w następujący sposób: uwypuklenie – jednostronna utrata podparcia powoduje rozszerzenie odbytnicy na jedną stronę, rozszerzenie – obustronna utrata podparcia powoduje ogólne poszerzenie odbytnicy, odchylenie lub zgięcie – odbytnica wygina się, zakrzywia lub załamuje na jedną stronę w worku przepuklinowym, uchyłek – wypukłość błony śluzowej, która pojawia się na skutek uszkodzenia ściany odbytnicy. Objawy przepukliny u psa Objawy kliniczne przepukliny kroczowej obejmują: Obrzęk lub wybrzuszenie okolicy krocza z towarzyszącymi objawami zaparcia, zatwardzenia, utrudnionego i/lub bolesnego oddawania kału oraz parcia na kał. W przypadku, gdy do worka przepuklinowego dostanie się pęcherz moczowy i dojdzie do niedrożności cewki moczowej, u psa mogą pojawić się objawy utrudnionego oddawania moczu lub całkowite zatrzymanie moczu. Rozpoznanie opiera się na palpacyjnym badaniu okolicy krocza. W wątpliwych przypadkach można wspomagać się badaniem ultrasonograficznym. Leczenie przepukliny u psa Celem leczenia wstępnego jest ewakuacja zatrzymanego kału z odbytnicy. W przypadku uwięźnięcia pęcherza moczowego konieczne może być także cewnikowanie lub cystocenteza pęcherza w celu złagodzenia niedrożności dróg moczowych. W łagodnej przepuklinie kroczowej leki przeczyszczające i zmiękczające stolec oraz odpowiednia dieta mogą być wystarczające do utrzymania normalnego rytmu wypróżnień. Pogłębianiu się zmian w łagodnej przepuklinie kroczowej może zapobiec kastracja. W większości przypadków najlepsze długotrwałe efekty daje zabieg chirurgiczny korygujący przepuklinę w połączeniu z kastracją. Skurcz odbytu To rzadka, idiopatyczna postać ciężkiej dyschezji. Występuje, gdy dochodzi do spastycznego skurczu zwieracza odbytu w momencie, gdy zwierzę próbuje się wypróżnić. Objawy kliniczne Przy próbie defekacji pies może popiskiwać, skomleć lub głośno wokalizować z bólu, poruszać się gorączkowo, zanim podejmie kolejną próbę wypróżnienia, obraca się i wpatruje w tylne kończyny, jest bardzo niespokojny i pobudzony. Może występować cykl bolesnych defekacji, które prowadzą do obronnego skurczu zwieracza odbytu, powodującego jeszcze większy ból. Choroba najczęściej dotyczy owczarków niemieckich o żywym temperamencie. Rozpoznanie Podczas badania rektalnego występuje silna obrona mięśniowa, a sam zwieracz odbytu jest przerośnięty i mocno skurczony. Żeby postawić rozpoznanie skurczu odbytu, wcześniej należy wykluczyć inne możliwe do zidentyfikowania przyczyny dyschezji (np. choroby gruczołów okołoodbytowych, przetoki okołoodbytnicze, zwężenie odbytu). Temu celowi służy dokładne badanie rektalne pod znieczuleniem oraz proktoskopia. Leczenie Leczenie zachowawcze, obejmujące ewakuację wydzieliny gruczołów okołoodbytowych, stosowanie miejscowych środków przeciwbólowych, przeciwskurczowych oraz zmiękczających stolec zwykle kończy się niepowodzeniem. Niewielkie przetoki okołoodbytnicze łatwo można przeoczyć, a powodują one podobne objawy kliniczne. Dlatego początkowo powinno się wprowadzić leczenie przetok, by sprawdzić, czy dyschezja ustępuje, zwłaszcza u ras wysokiego ryzyka, jak owczarki niemieckie. Ostatecznie, w celu złagodzenia bólu i skurczu odbytu resekcja jednej lub obu gałęzi nerwu sromowego może być konieczna. W przypadku tej metody częstym powikłaniem jest nietrzymanie stolca. Choroby zatok przyodbytowych Zaburzenia zatok przyodbytowych są najczęstszym problemem obszaru okołoodbytowego u psów. Choroby zatok zostały sklasyfikowane jako: zatkanie, zapalenie, zakażenie, ropień, pęknięcie. Zatkanie zatok przyodbytowych może być obustronne lub jednostronne. Zatoki są powiększone, bolesne w dotyku i nie dają się łatwo opróżnić. Zawartość zatok jest zwykle gęsta, pastowata, ciemnobrązowa lub szarawo-brązowa. Zapalenie zatok przyodbytowych może być jedno- lub obustronne i wiąże się z umiarkowanym lub silnym bólem podczas omacywania. W zatokach znajduje się rzadsza niż zwykle, żółtawa lub zabarwiona krwią ropna wydzielina. Ropień zatoki przyodbytowej – zwykle jest jednostronny i charakteryzuje się znacznym rozszerzeniem zatoki przez ropę, zapaleniem otaczającej tkanki łącznej, zaczerwienieniem skóry nad chorą zatoką i gorączką. Pęknięcie (perforacja) zatoki przyodbytowej – wypełnione wydzieliną – zwykle ropną – zatoki mogą pęknąć, tworząc przetokę. Choroby zatok dotyczą wszystkich ras psów. Swoista przyczyna chorób zatok przyodbytowych jest słabo poznana. Może być ona związana ze stanami, sprzyjającymi niewłaściwemu opróżnianiu zatok, które normalnie powinno wystąpić przy defekacji, gdy kał o prawidłowej konsystencji jest przepychany przez zwieracz odbytu. Nieprawidłowe zaleganie wydzieliny w zatokach przyodbytowych inicjuje cykl: zatkanie-zapalenie-infekcja. Jednakże choroba zatok przyodbytniczych może być wtórna do pierwotnej choroby dermatologicznej lub endokrynologicznej (np. niedoczynności tarczycy). Objawy kliniczne Najczęstsze oznaki choroby zatok przyodbytowych związane są z dyskomfortem odczuwanym w okolicy odbytu i obejmują: saneczkowanie, parcie na kał, lizanie i gryzienie okolicy odbytu, krocza lub podstawy ogona. Rozpoznanie stawiane jest na podstawie danych, uzyskanych z wywiadu oraz badania fizykalnego zatok przyodbytniczych. Leczenie Przy zatkaniu i/lub zapaleniu zatok przyodbytniczych ręczne opróżnianie zawartości w celu przywrócenia drenażu jest wszystkim, co jest wymagane u większości zwierząt. Po 1-2 tygodniach zaleca się ponowne zbadanie oraz opróżnienie zatok. Dieta bogata w błonnik może zapobiec nawrotom. Przy nawracającym zatkaniu i/lub zapaleniu zatok przyodbytowych pomocne może być ich płukanie roztworem betadyny przy użyciu specjalnej igły oraz aplikacja antybiotyku do zatoki. Zabieg powtarza się co 3-4 dni. W przypadku kłopotliwych nawrotów wprowadza się antybiotykoterapię w oparciu o wyniki badania bakteriologicznego. Przy ropniach zatok przyodbytowych należy odprowadzić wydzielinę ropną, dokładnie wypłukać zatoki betadyną oraz wprowadzić ogólnoustrojowo antybiotyk. Czasem zalecanym leczeniem nawracające stany zapalne lub ropnie zatok przyodbytowych jest chirurgiczne wycięcie zatok. Czyraczyca odbytu Czyraczyca odbytu (inaczej przetoki odbytowe) to przewlekła, postępująca choroba, charakteryzująca się głębokimi owrzodzeniami zatok oraz powstawaniem przetok w tkankach okołoodbytnicznych. Choroba najczęściej dotyka owczarki niemieckie i setery irlandzkie w wieku powyżej 5 lat, ale może się pojawić u labradorów oraz innych psów dużych ras. Patogeneza tej choroby nie jest dobrze poznana. W jej powstanie może być zaangażowana infekcja i toczący się proces ropny gruczołów apokrynowych i innych struktur gruczołowych w odbycie i wokół niego. Stan zapalny może być dodatkowo wspierany przez wilgotne i zanieczyszczone środowisko tego obszaru, a także szeroki, nisko osadzony ogon, typowy dla owczarków niemieckich. W patogenezę zaangażowane są najprawdopodobniej komórkowe mechanizmy obronne. Objawy kliniczne Psy z czyracznością odbytu zwykle wykazują objawy dyschezji, bolesnego parcia na kał i ciężkiego dyskomfortu w okolicy odbytu (ciągłe lizanie i saneczkowanie). Chorobie mogą także towarzyszyć: hematochezja, zaparcia, nietrzymanie stolca, cuchnący, ropny wyciek okołoodbytniczy. Rozpoznanie Badanie okolicy odbytu potwierdza diagnozę. Ze względu na silną bolesność, konieczne może być znieczulenie i uspokojenie zwierzęcia. Przetoki początkowo pokazują się jako małe, drenujące dziurki w skórze okolicy okołoodbytowej. Występuje też zapalenie i przebarwienie otaczającej skóry. Te małe odcinki powiększają się i łączą tworząc duże, wzajemnie połączone zatoki i obszary owrzodzenia i tkanki ziarninowej. Przetoki mogą sięgać głęboko do tkanek okołoodbytowych, a zatoki przyodbytnicze mogą ulec infekcji lub pęknięciu. W przypadkach przewlekłych zwłóknienie może doprowadzić do zwężenia odbytu Leczenie Leczenie farmakologiczne może być stosowane samodzielnie lub w połączeniu z leczeniem chirurgicznym. Postępowanie obejmuje usunięcie włosów z okolicy okołoodbytowej, dokładne jej oczyszczenie, systematyczną terapią antybakteryjną, terapię dietetyczną oraz terapią immunosupresyjną z wykorzystaniem cyklosporyny lub azatiopryny. Cyklosporyna w dawce 5 mg/kg doustnie co 24 godziny powoduje poprawę u prawie wszystkich psów wciągu 2-4 tygodni oraz pełną remisję i gojenie u 85% psów w ciągu 16 tygodni. Niestety, częstość nawrotów sięga nawet 40%, co wymaga dodatkowego leczenia lub zabiegu chirurgicznego. Takrolismus (0,1% maść miejscowa) stosowany miejscowo. Azatiopryna w połączeniu z metronidazolem jest alternatywną, tańszą formą immunoterapii, która zwykle powoduje poprawę, ale tempo całkowitego wyleczenia może nie być tak wysokie, jak w przypadku cyklosporyny lub takrolismusu. Zalecana dawka azatiopryny to 2 mg/kg doustnie co 24 godziny. Nowatorskie diety białkowe w połączeniu z immunoterapią mogą przynieść korzyści u niektórych psów. Często terapię wzmacnia się przy użyciu antybiotyków o szerokim spektrum działania. W razie braku efektów leczenia farmakologicznego lub nawrotów choroby zaleca się przeprowadzenie zabiegu operacyjnego, który może obejmować różne stopnie wycięcia i oczyszczenia chorej tkanki, ablację chemiczną, wycięcie laserem, elektrokoagulację, kriochirurgię lub amputację ogona. Zasięg oraz agresywność techniki chirurgicznej uzależniona jest od rozległości zmian, jednak zawsze dąży się do zachowania możliwie jak największej ilości normalnej tkanki w celu zachowania prawidłowych funkcji odbytu. Pseudokoprostaza Pseudokoprostaza jest pozorną niedrożnością otworu odbytu, w której otaczające włosy są gęsto splątane z kałem. Podczas prób defekacji okolica odbytu jest silnie drażniona przez pociąganie włosów, co powoduje ból i niechęć do oddawania kału. Stan ten występuje przede wszystkim u psów długowłosych, szczególnie po epizodach biegunki. U niektórych zwierząt otyłość może być czynnikiem predysponującym. Objawy kliniczne zwierzę zwykle jest niespokojne i próbuje lizać lub podgryzać okolice odbytu, wyczuwalny jest nieprzyjemny zapach zwierzęcia, zwłaszcza w okolicy ogona, pod zmatowionymi włosami często rozwija się zapalenie skóry. Rozpoznanie opiera się na stwierdzeniu poplątanych włosów w okolicy odbytu. Leczenie Postępowanie opiera się na przycięciu kołtunów oraz oczyszczeniu oraz odkażeniu skóry z użyciem łagodnych środków przeciwbakteryjnych. Na podrażnienia stosuje się maść łagodzącą (można zastosować krem z D-pantenolem). Po usunięciu włosów defekacja powinna przebiegać normalnie. Jeśli u psa doszło do wtórnego zatrzymania kału w okrężnicy, konieczne może być również leczenie zaparcia przy użyciu lewatyw, środków przeczyszczających oraz odpowiedniej diety. Spostrzegawczy Czytelnik z pewnością zauważył, ze wiele z tych zaburzeń i chorób może być zarówno przyczyną, jak i konsekwencją przewlekłych zaparć u psów. Czasem wręcz dochodzi do powstania tak zwanego błędnego koła patofizjologicznego, jak ma to miejsce w przypadku wtórnego megacolon. Zaparcia są wówczas spowodowane zaburzeniem funkcji motorycznej okrężnicy, które to zaburzenie doprowadza do jeszcze większego zalegania kału w jelicie, mocniejszego rozciągania jego ścian i nasilenia zmian patologicznych w jego ścianie. To z kolei sprawia, że jelito jest mniej wydolne do pełnienia swej funkcji wydalania kału, co sprzyja zaleganiu mas kałowych. Przerwanie tego koła jest sprawą pierwszorzędnej wagi, a im szybciej ono nastąpi, tym większe szanse na wyleczenie. Podsumowanie Przewód pokarmowy psa jest złożony i różne czynniki mogą zaburzać ten wieloaspektowy proces, jakim jest wypróżnianie, prowadząc w efekcie do zatrzymania kału w jelicie grubym. Zaparcie może być spowodowane każdą chorobą krocza lub odbytu, wywołującą ból (np. czyraczycą okołoodbytową, przepukliną kroczową, zapaleniem gruczołów okołoodbytowych), niedrożnością lub osłabieniem okrężnicy oraz innymi zaburzeniami. Zdarza się, że zaparcia towarzyszą chorobom metabolicznym lub hormonalnym, a będąc motywem konsultacji przyczyniają się do rozpoznania danej choroby. Okazuje się, że przewlekłe zaparcia to bardzo wyniszczający problem, który dotyka nie tylko pacjentów ludzkich, ale także naszych czworonożnych przyjaciół. I choć takie nieprawidłowości mogą dotyczyć wszystkich ras psów, częstość zaparć jest wyższa u buldogów angielskich, boston terierów i owczarków niemieckich. W leczeniu zaparć istotny jest czynnik dietetyczny, a terapia niefarmakologiczna bardzo często jest leczeniem pierwszego rzutu u pacjentów z łagodnymi lub umiarkowanymi zaparciami. W każdym jednak przypadku dużą rolę odgrywa profilaktyka, a więc odpowiednie postępowanie dietetyczne oraz aktywność fizyczna. Na koniec dodam jeszcze, że nie wolno bagatelizować tego problemu u zwierząt. W sytuacji zauważenia objawów, wskazujących na trudności z oddawaniu kału, należy jak najszybciej zabrać psa do lekarza weterynarii. Im szybciej zostanie wdrożone leczenie, tym większe szanse na zażegnanie problemu oraz zminimalizowanie ryzyka nawrotów. Żółta wstążka lub inne akcesoria w tym kolorze: co oznaczają u psa? To bardzo ważny sygnał. Część osób, jednak go ignoruje. To poważny błąd. Warto znać przeznac © Кристина Вертьянова / Czkawka jest zjawiskiem występującym nie tylko u człowieka – u szczeniąt i dorosłych psów również występuje dość często. Jej przyczyny potrafią być trywialne, jednak długotrwająca czkawka może być objawem obecności poważnych chorób w organizmie psa. Dlaczego psy miewają czkawkę? Spis treści Czy czkawka jest niebezpieczna dla psa?Jak powstaje czkawka?Dlaczego psy dostają czkawki?Jakie są możliwości diagnostyki?Jak przeciwdziałać czkawce?Czy da się zapobiec czkawce u psa? Czy czkawka jest niebezpieczna dla psa? Na szczęście czkawka jest zarówno dla szczeniaków, jak i dla dorosłych psów, zwykle niegroźna. Jeśli jednak się przeciąga, należy koniecznie udać się do weterynarza, który stwierdzi, czy za takim objawem nie stoi czasem jakieś cięższe schodzenie. Jak powstaje czkawka? Trzy w różnym stopniu rozwinięte gałęzie nerwowe rozpoczynające się w okolicy szyi łączą się w klatce piersiowej w jedną gałąź –nerw przeponowy, który obiega serce i dochodzi do przepony. Tam znów dzieli się na wiele małych gałęzi i stymuluje różne części przepony. Przepona, znajdująca się pomiędzy płucami i wątrobą, jest mięśniem oddzielającym jamę brzuszną od klatki piersiowej i odgrywa ważną rolę w procesie oddychania. Kiedy na przeponę kładziony jest nacisk, powodowany na przykład przepełnionym treścią pokarmową żołądkiem, lub jakieś inne bodźce podrażniają przeponę, dochodzi do odruchu bezwarunkowego – przepona kurczy się mimowolnie. Ponieważ jednocześnie głośnia zamyka się w wyniku połączenia strun głosowych, dochodzi do wzrostu ciśnienia, za sprawą czego pojawia się wszystkim znany, charakterystyczny odgłos czkania. Dlaczego psy dostają czkawki? Już u bardzo młodych szczeniąt czkawka może występować często. Zwykle powodem jest zbyt duża ilość powietrza znajdująca się w żołądku pieska. Podczas ssania mleka matki szczeniaczki połykają powietrze, które rozszerza żołądek. Kiedy piesek dostaje czkawki, służy ona do tego, by pozbyć się z organizmu nadmiaru powietrza. Czkanie jest więc u szczeniąt przede wszystkim odruchem obronnym. Dorosłe psy mogą mieć czkawkę nie rzadziej. Bez obaw, jej przyczyny są zwykle niegroźne. Najczęściej pupil po prostu za szybko jadł lub był zestresowany. © majtas / Niemniej niestety wywoływać czkawki mogą również poważne schorzenia. Na przykład: Zatrucia (na przykład lekami lub toksynami roślinnymi) Przepuklina rozworu przełykowego (przemieszczeniu się części żołądka z jamy brzusznej do klatki piersiowej poprzez rozwór przełykowy przepony) Zapalenie trzustki Guzy w obrębie systemu nerwowego lub innych tkanek w obszarach piersiowym i szyjnym, podrażniające nerw przeponowy poprzez wzrost Zapalenie nerwu przeponowego, mózgu lub opon mózgowo-rdzeniowych Jakie są możliwości diagnostyki? Wyjaśnienie pochodzenia czkawki przez weterynarza konieczne jest jedynie wówczas, gdy psa męczy czkanie przez kilka godzin czy nawet dni. Podczas wywiadu lekarskiego i badania ogólnego weterynarz może stwierdzić, że czkawka nie jest niczym groźnym. Pomogą mu w tym informacje o czasie trwania i częstotliwości występowania czkawki, podawane psu leki, inne dolegliwości i objawy oraz zachowanie psa w trakcie jedzenia i picia. Jeśli jednak przyczyny wystąpienia czkawki nie będzie się dało dalej wyjaśnić, weterynarz podejmie dalsze diagnostyczne działania: Guzki i ropnie lub inne podobne zmiany w okolicy szyi, piersi i brzucha weterynarz może wyczuć pod palcami. Jeśli pies reaguje na dotyk w sposób, który świadczy o pojawianiu się bólu, jest to wskazówka, że może występować stan zapalny. Wykonanie prześwietlenia rentgenem lub ultrasonografem pozwala na przyjrzenie się organom wewnętrznym psa. Pomaga to lekarzowi weterynarii w zlokalizowaniu i oszacowaniu zmian. Badanie neurologiczne pomoże wykazać schorzenia układu nerwowego. W tym celu weterynarz bada między innymi możliwości motoryczne i zdolności percepcyjne psa. Badanie płynu mózgowo-rdzeniowego pozwala stwierdzić lub wykluczyć zapalenie mózgu. Za sprawą badania krwi można wykryć obecność komórek zapalnych i zmierzyć parametry narządów. To badanie pozwala na przykład na wykrycie zapalenia trzustki. Jak przeciwdziałać czkawce? U większości psów czkawka po niedługim czasie znika samoczynnie. Leczenie zwykle nie jest potrzebne. Podjęte środki mają na celu przede wszystkim przeciwdziałanie podłożu występowania czkawki, czyli schorzeniu, które dotyka psa. Aby doraźnie pomóc psu w pozbyciu się czkającego problemu, nerw przeponowy może zostać czasowo znieczulony anestetykiem miejscowym. Czy da się zapobiec czkawce u psa? Wprawdzie czkawka nie stanowi żadnego bezpośredniego zagrożenia dla pupila, jednak z całą pewnością nie jest dla niego przyjemna! Dzięki następującym dwóm trikom możesz zredukować szansę pojawienia się czkawki u pupila: Jeśli podejrzewasz, że przyczyną pojawiania się czkawki jest zbyt szybkie spożywanie przez psa karmy, wypróbuj specjalną miskę spowalniającą jedzenie. Podawaj psu częściej mniejsze ilości karmy zamiast jednego dużego posiłku. Dzięki temu być może uda Ci się zredukować u psa połykanie powietrza w trakcie zachłannego jedzenia dużej porcji. Lek. wet. Franziska G. Wszechstronne wykształcenie weterynaryjne uzyskała na Uniwersytecie Justusa Liebiga w Gießen (Justus-Liebig-Universität Gießen). Zdobyła tam doświadczenie w różnych dziedzinach, takich jak medycyna małych, dużych i egzotycznych zwierząt, a także farmakologia, patologia i higiena żywności. Obecnie udziela się jako autorka, pracuje także nad własną rozprawą naukową. Jej celem jest polepszenie ochrony zwierząt przed chorobami wywoływanymi przez patogeny bakteryjne. Oprócz naukowej wiedzy weterynaryjnej, jako szczęśliwa opiekunka psa, dzieli się także własnymi doświadczeniami. Dzięki temu potrafi jeszcze lepiej zrozumieć i wyjaśnić obawy i problemy, jak również powtarzające się pytania opiekunów dotyczące zachowania i zdrowia ich zwierząt domowych. Najczęściej polecane 9 min 303 Kastracja psa Kastracja psa jest ważnym i trudnym tematem dla właściciela. Czym różni się kastracja od sterylizacji? Jakie są wady i zalety tych zabiegów? Zapalenie skóry przestrzeni międzypalcowych i/lub opuszek KOŃCZYN (pododermatitis) u psów. Data publikacji 01/09/2020. Napisane przez Rosanna Marsella. Dostępne także w Français , Deutsch , Italiano , Português , Русский , Español i English. Na pierwszy rzut oka może się wydawać, że leczenie psów z pododermatitis jest
Wstążki i chusty przypięte do obroży psa lub przy smyczy mogą być ozdobą dla zwierzęcia, ale niejednokrotnie umieszczane są celowo. Możesz spotkać się z żółtą lub czerwoną wstążką u psa. Co sygnalizuje ten szczególny kolor? Dlaczego niektórzy opiekunowie czworonogów decydują się na takie oznaczenie? Żółta wstążka u psa nie jest ozdobą, ale konkretnym sygnałem. Dowiedz się, jak zachowywać się wobec zwierzaka, który ma ją przy obroży. Przeczytaj nasz tekst! Yellow Dog Project i symbol akcji, czyli żółta wstążka u psa W kilkudziesięciu krajach na całym świecie od kilku lat działa Yellow Dog Project. Akcja została zainicjowana przez ludzi, którzy są właścicielami szczególnych psów. Celem jest zaakcentowanie i ostrzeżenie otoczenia, że pies potrzebuje przestrzeni lub po prostu nie lubi kontaktu z obcymi ludźmi. Symbolem akcji jest żółta wstążka u psa na smyczy lub wpięta do obroży czworonoga. Jeśli zobaczysz zwierzaka z żółtą wstążką, wiedz, że jego właściciel chce ograniczyć bodźce zewnętrzne, jakie do niego docierają. Żółtą wstążkę u psa widać coraz częściej Do akcji cały czas przyłączają się nowi właściciele czworonogów na świecie. W sumie jest ich już ponad milion. Podkreślają, że żółta wstążka u psa to nie żadna fanaberia czy próba wyróżnienia czworonoga z tłumu innych na spacerach. Cel to bowiem ochrona przed niechcianym kontaktem. Taki niepozorny symbol może ustrzec postronne osoby przed atakiem ze strony wystraszonego zwierzęcia. Wsparcie dla psów z żółtą wstążką również w Polsce Nie tylko za granicą, lecz także w Polsce pies z żółtą wstążką może liczyć na wsparcie. Yellow Dog Project jest wspierany przez Fundację Dobrych Zwierząt. Organizacja udostępnia materiały, które wyjaśniają, co oznacza żółta wstążka u psa i jak ją wykorzystywać. Najważniejsze jest to, by jak najwięcej osób dowiedziało się o takim projekcie i potrafiło dobrze interpretować kolory wstążek i ich znaczenie u psa. Żółta wstążka przy obroży psa – dla jego dobra Psy z różnych powodów mogą nie lubić kontaktu z ludźmi. Czasem są nieufne w stosunku do obcych i stresują się, gdy ktoś chce je pogłaskać. Niektóre zwierzaki były źle traktowane w przeszłości – bite, a nawet katowane. Trudna przeszłość psa zawsze rzutuje na jego zachowanie. Jeśli ktoś pochyla się nad nim, czworonóg może zareagować agresją. Właściciele są tego świadomi, dlatego przyczepiają żółtą wstążkę do smyczy psa, aby ostrzec przed zbyt bliskim podchodzeniem do zwierzęcia na spacerze. Jakie psy mogą mieć żółtą wstążkę? Nie jest to jedyna sytuacja, w której wykorzystywana jest żółta wstążka u psa. Oprócz tego właściciel może chcieć ograniczyć jego kontakty z innymi w związku: z przebytą niedawno chorobą;z niedawnym zabiegiem;z rehabilitacją zwierzęcia;z zachowaniami agresywnymi;z kwarantanną;ze starością;z cieczką. Umieszczenie żółtej wstążki na smyczy psa lub w innym widocznym miejscu powinno być jasnym sygnałem, że lepiej do takiego zwierzęcia zbyt blisko nie podchodzić. Czy żółta wstążka u psa to oznaka jego agresji? Jak widzisz, pies z żółtą wstążką nie musi należeć do agresywnych. Może mieć problemy zdrowotne, a czasem jego właściciel nie chce, by miał kontakt z innymi czworonogami na spacerze. Wstążka przywiązana do smyczy już z daleka powinna dawać jasny sygnał, że nie życzysz sobie bliższych kontaktów ze swoim zwierzęciem. Jest komunikatem, który musi być dobrze interpretowany przez wszystkich. Dlatego warto propagować ideę żółtej wstążki u psa, by unikać nieporozumień i stresujących sytuacji. Co zamiast żółtej wstążki? Żółta wstążka przy obroży psa lub smyczy nie jest jedynym oznaczeniem, jakie możesz zastosować. Zamiast żółtej wstążki możesz wykorzystać żółtą chustę dla psa, bandanę, całą obrożę czy szelki. Być może osoby w twoim otoczeniu nie od razu zrozumieją przekaz żółtej wstążki u psa. Możesz więc odpowiadać na wszelkie pytania i tłumaczyć, jaka jest symbolika. Najważniejsze komunikaty, które pies chce dzięki tobie przekazać, to „nie dotykaj i nie głaszcz” oraz „nie podchodź do mnie blisko ze swoim pupilem”. Nie tylko żółta wstążka u psa, czyli szanowanie cudzej przestrzeni Nawet jeśli pies nie ma żółtej wstążki przy obroży, nigdy nie podchodź do cudzego zwierzęcia i nie zmuszaj go do kontaktu. Musisz szanować przestrzeń nie tylko innych ludzi, lecz również zwierząt. Pamiętaj, że nigdy nie wiesz, obok jakiego zwierzaka przechodzisz. Być może mijasz czworonoga po traumatycznych przeżyciach albo takiego, który jest po chorobie. Kontakt z innymi psami niż twój pupil powinien być rozważny. Pamiętaj o tym! Żółta wstążka u psa to symbol propagowany od niedawna, ale warto wiedzieć, co oznacza. Nie zapominaj, że niektórzy właściciele nie życzą sobie kontaktu z ich czworonogiem, z różnych powodów. Teraz już wiesz, że taka wstążeczka nie jest ozdobą, lecz komunikatem. Jeśli ją zobaczysz, będziesz mógł poprawnie zinterpretować przekaz.
Następnie psy championaty, Zwycięzca Psa i Zwycięzca Suki, rywalizują ze sobą o Zwycięstwo Rasy. Zwycięzcy Best of Breed rywalizują w swoich konkurencjach grupowych, w których przyznawane są miejsca od pierwszego do czwartego, a siedmiu zwycięzców grup walczy o Best in Show.
Czy wiedzieliście, że kolor obroży psa może być informacją o jego osobowości?Jeżeli zainteresujesz się troszkę modą i trendami mody dla zwierząt, to dowiesz się, że kolory akcesoriów dla czworonożnych często mają na celu przekazanie informacji o tym, jaki temperament mają nasi pupile. Kolor obroży u psa jest koncepcją bardzo skuteczną i zastanawiaj się dwa razy i spróbuj na swoim czworonożnym przyjacielu!Kolor obroży a osobowość i temperament psaJeżeli zdarza Ci się czasem odwiedzać stadninę koni, to prawdopodobnie zauważyłeś, że niektóre konie mają do ogona przywiązane czerwone wstążki. Jest to informacje o tym, że dany osobnik może Cię kopnąć w chwili, gdy zbliżasz się do niego od ta sprawia, że ludzie mogą zachować bezpieczną odległość, a zwierzęta pozostają spokojne i zbytnio się nie stresują. Ten alfabet kolorów został również zaadoptowany do kolorów obroży u psów. Ma on na celu przekazanie ważnej informacji na temat tego, z jakim psem mamy do czynienia i jaka jest jego kolor obroży, jaki zapoczątkował nową modę, był kolorem żółtym. Była to właściwie chustka lub wstążka, która znajdowała się na szyi psa. Popularność zyskała dzięki organizacji o nazwie „Projekt żółty pies”, która została założona we Wrześniu 2012 założeniem inicjatywy było proszenie innych o wcześniejsze zapytanie właściciela, czy wyraża zgodę na głaskanie swojego psa. W szczególności, jeśli chodziło o zabawę małych dzieci z wybranym bardzo krótkim czasie projekt zyskał popularność na całym świecie i obecnie jest znany w ponad 40 krajach!Stosując żółtą chustkę lub obrożę u psa, dajemy jasny sygnał dla postronnych ludzi, że nasz pies może być agresywny w stosunku do innych zwierząt, nie toleruje małych dzieci, a nawet osób o jakichś innych cechach szczególnych (wysokim wzroście).Kolor obroży zwiększa ludzką świadomośćProjekt „Żółty pies” chciał zwiększyć ludzką świadomość i respektowanie psiej przestrzeni osobistej. Nasze czworonogi również potrzebują swojej to wywołane wieloma czynnikami: poziomem wytresowania, powrotem do zdrowia po chorobach, wcześniejszej traumie po przeżyciach z przeszłości, nieakceptowaniu obcych ludzi lub tego, że nasza suczka ma założycieli fundacji nasze psy muszę mieć swoje własne miejsce i swoją przestrzeń, w której czują się bezpiecznie. Psy zazwyczaj nie wykazują agresji bez konkretnego powodu! Jeżeli tak się dzieje, to czują się zagrożone, odczuwają ból lub w przeszłości trafiły do schroniska dla prawdopodobne jest to, że jeśli natrafiamy na agresywnego psa, to znaczy, że żył on kiedyś na ulicy, jest psem obronnym lub nie zdążył się jeszcze słuchać komend od swojego pana, lub wyjaśnia również i podkreśla, że żółta obroża nie oznacza, że właściciel powinien unikać treningu psa i zmiany jego zachowań. Jeżeli by tak było, to bezcelowym byłoby informowanie innych na temat tego, jak postępować z opisywanym nie powinni czuć wstydu ani mieć poczucia winy w kontekście tego, jak zachowuje się ich pies! Projekt okazał się ogromnym sukcesem w Europie Zachodniej, Ameryce Północnej i w celem na chwilę obecną jest rozpowszechnienie go na terytorium Ameryki Południowej, Afryki, Azji Południowej i w Europie obroży u psa – co oznacza?Jako kontynuację „Projekt Żółty Pies” we współpracy z firmą „Friendly Dog Collars” dodał nowe kolory obroży, które informują o tym, jak dany osobnik się w sprzedaży znajdują się obroże, smycze, uprzęże w najróżniejszych kolorach. Osobowość psa jest możliwa do odczytania przez osoby firmy produkującej wszystkie omawiane akcesoria jest Jon Saville. Jest on właścicielem psa rasy Bulterier (która może być uważana za rasę agresywną). Właśnie ten fakt był dla niego inspiracją,Chciał on zwiększyć świadomość ludzi na temat psów, które spotykają codziennie w parku i na ulicach. Zdecydował się on produkować akcesoria dla psów i sprzedawać je na całym świecie. Celem głównym było zwiększania świadomości ludzkiej na temat smyczy i jego znaczenie jest bardzo prosty w założeniu i ma sprawiać, że podczas spaceru w parku nie dochodzi do żadnych nieprzyjemnych incydentów pomiędzy psami, właścicielami i przypadkowymi osobami. Oto co oznacza kolor smyczy, jaką nosi na sobie pies: Czerwona: Nie podchodź zbyt blisko do zwierzaka i zachowaj ostrożność. Pomarańczowa: Zwierzak nie akceptuje i nie dogaduje się zbyt dobrze z innymi psami. Żółta: Pies jest nerwowy i nieprzewidywalny. Może również oznaczać, że zwierzak oczekuje na adopcję. Zielona: Można bez przeszkód podejść do psa samemu lub ze swoim zwierzakiem. Pies jest przyjacielsko nastawiony. Niebieska: Pies jest na służbie lub odbywa trening. Nie przeszkadzać. Biała: Pies jest głuchy, niewidomy lub posiada niepełnosprawność jakiegoś rodzaju. Purpurowa: Proszę nie karmić zwierzaka (niezależnie od powodu). Źródło zdjęć:
Czerwona Wstązka na Allegro.pl - Zróżnicowany zbiór ofert, najlepsze ceny i promocje. Legowiska dla psa; Utrzymanie czystości. CZERWONA WSTĄŻKA Czas czytania: 5 minutyPodobają Ci się psy o czerwonym umaszczeniu? Wbrew pozorom rude psy to wcale nie rzadkość. Jamniki, cocker-spaniele, setery irlandzkie, psy faraona – dla przedstawicieli tych ras ruda sierść jest ich charakterystycznym elementem. Oto najpopularniejsze rude rasy psów. Spis treściRude psy małych rasRude psy średniej wielkościDuże rude psyJakie imię dla rudego psa?Rude psy. CiekawostkiRude psy w snach. Co oznaczają? Za jasne brązowoczerwone i czerwone umaszczenie odpowiedzialny jest pigment o nazwie feomelanina. Ten sam pigment nadaje złotoczerwony kolor sierści tygrysów. Z kolei za barwy czarną, czekoladową i niebieską odpowiada eumelanina. Poznajdziecie opisy rudych ras psów. Rude psy małych ras Najpopularniejszy mały pies o czerwonym umaszczeniu to jamnik. U psów tej rasy wyróżniamy też trzy rodzaje sierści: krótkowłosą, długowłosą i szorstkowłosą. Jamniki występują w każdym kolorze umaszczenia, poza czystą bielą i czernią. Jamniki przeważnie jednak są: rudobrązowe, czerwonawe,czerwonożółte. Jamniki to idealna rasa dla rodziny. To bardzo towarzyskie, sympatyczne psy. Są energiczne, potrzebują ruchu i długich spacerów. Musisz jednak pamiętać, że to psy myśliwskie, a to oznacza, że mogą szybko pobiec za zwierzyną, dlatego w lesie lepiej trzymać je na smyczy. To bardzo wrażliwe i oddane psy, ale nieufne wobec obcych. Mają instynkt stróżowania. Uważa się, że największą niezależnością cechują się jamniki szorstkowłose, najłagodniejsze są natomiast jamniki długowłose. Rude psy średniej wielkości Do rudych psów średniej wielkości należą: cocker-spaniel angielski,pies faraona,wyżeł węgierski,chow chow. Cocker-spaniel Cocler-spaniel Cocker-spaniel należy do psów średniej wielkości. Waży ok. 12–14,5 kg. Możliwe umaszczenie: jedno-, dwu- lub trójbarwne. To bardzo łagodne, inteligentne i grzeczne psy. Bywa jednak, że są nadpobudliwe. A dodatkowo źle znoszą samotność. Cocker-spaniele z łatwością przyswajają różne komendy. Jednak ich szkolenie najlepiej zacząć bardzo wcześnie. Jego właściciel powinien charakteryzować się konsekwencją. Sprawdzą się zarówno w domu z ogrodem, jak i w mieszkaniu w mieście. Pies faraona Pies faraona Psy faraona to rude psy średniej wielkości. Ważą ok. 22–24 kg. Ich umaszczenie występuje w barwach od jasno- do ciemnordzawego. Pies faraona jest grzeczny, ma też bardzo przyjazne nastawienie do dzieci. To jednak szczekliwy pies. Rozpiera go energia, dlatego potrzebuje wielu spacerów. Raczej nie powinien mieszkać w małym mieszkaniu. Wyżeł węgierski Wyżeł węgierski To rudy pies występujący głównie w dwóch odmianach: krótkowłosej i szorstkowłosej. Najczęściej są to psy o rudej sierści. Wyżły węgierskie przeważnie ważą od 18 do 27 kg. To bardzo energiczne psy średniej wielkości. Potrzebują długich spacerów i częstych wspólnych zabaw z właścicielem. Nawet w domu mogą potrzebować różnych atrakcji, bodźców. Bardzo dobrze sprawdzą się zabawki do gryzienia i maty węchowe. Ponadto wyżły węgierskie są bardzo czułe i towarzyskie, nadają się także do domów z dziećmi. Chow chow Chow chow Psy rasy chow chow należą do psów ras średnich. Ważą ok. 20–32 kg. Są niezależne, zdystansowane, ale wierne swojemu opiekunowi. Bywają nieufne wobec obcych. Niektórzy twierdzą, że charakterem przypominają koty. To spokojne psy, które zamiast zabaw wolą poleżeć na kanapie. Pamiętaj, że psy tej rasy nie będą bezwzględnie posłuszne. Nieraz wykazują się uporem, mają swoje zdanie. Nie przepadają za czułościami od obcych. Rude psy są piękne! Duże rude psy Do dużych psów o czerwonym umaszczeniu należą: rodezjan ridgeback,ogar polski,seter irlandzki. Rodezjan ridgeback Rodezjan ridgeback To rudy pies należący do myśliwskich (występują w barwach od jasnopszenicznej do czerwonopłowej). Rodezjany są zrównoważone, odważne, bardzo aktywne, dlatego potrzebują dużej dawki ruchu. Potrzebują też bliskiego kontaktu z ludźmi. Bywają niezależne, więc najlepiej, by miały doświadczonego właściciela, który odpowiednio je poprowadzi. Nadają się do domu z dziećmi. Akceptują inne zwierzęta, ale niekoniecznie samce tej samej rasy. Ogar polski Ogar polski – fot. Martyna Miecznikowska Możemy uznać, że ogar polski należy do rudych ras psów, choć ich umaszczenie jest podpalane. Ogary mają czarny korpus, a ich podpalenia występują w barwach od ciemnego żółtego, przez musztardowy i mahoniowy, aż do rdzawocynamonowego. W blasku słońca ich sierść pięknie lśni na rudo. Ogary to spokojne, ułożone, zrównoważone psy. Są bardzo czujne, na najmniejszy hałas za drzwiami potrafią reagować głośnym szczekaniem. Nie wymagają jednak dużej przestrzeni. Sprawdzą się zarówno w domu z ogrodem, jak i w mieszkaniu. Są przyjazne wobec dzieci. Charakteryzują się pogodą ducha. Są wierne, niezwykle przywiązane do właściciela. Seter irlandzki Seter irlandzki To duży, rudy pies, który jest bardzo pogodny, radosny, ale też żywiołowy. Potrzebuje dużej dawki ruchu. To pies niezwykle oddany właścicielowi. Seter irlandzki jest inteligentny, ale podczas szkolenia konieczna jest cierpliwość i konsekwencja. Nadaje się do domu z dziećmi. Seter irlandzki należy do psów myśliwskich – trzeba więc pamiętać, że puszczony wolno może pobiec za zwierzyną. Jakie imię dla rudego psa? Poniżej znajdziecie propozycje imion dla psów i suk o rudej sierści: Imiona dla suki: Arwen, Brendy, Carolle, Chilli, Colly, Dixi, Freya, Gapcia, Jessie, Jetta, Kayla, Layla, Mila, Misia, Nora, Noxa, Pola, Rita, Roxi. Imiona dla samca: Cezar, Coral, Corgi, Czarek, Drops, Happy, Hunter, Oli, Pluto, Piorun, Redhot, Rudi, Rudy, Toto, Torin. Rude psy. Ciekawostki Poniżej znajdziecie kilka ciekawostek na temat psów o czerwonym umaszczeniu: Rudy pies występował w animacji „Zakochany kundel”, głównym bohaterem był choć mniej znanym filmem z rudym psem była produkcja „Przygody Rudego”, ukazał się też prequel „Moje wakacje z rudym”.W literaturze mamy takie pozycje jak „Emil Kanarek i rudy pies” czy „Szir Kan i rude psy”. Rude psy w snach. Co oznaczają? Niestety, określenie „rudy” niesie ze sobą sporo stereotypów, tych dotyczących niektórych negatywnych cech charakteru, jak fałsz, zakłamanie, hipokryzja, podłość. Podobnie jest też w snach. Przyśnił Ci się rudy pies? Oznacza to, że ktoś bliski oszuka Cię w istotnej dla Ciebie sprawie. Ale czy naprawdę za czerwonym umaszczeniem stoi tyle negatywnych cech charakteru? Absolutnie nie. Rude jest piękne i na pewno – w przypadku psów – nie jest wredne! Pamiętaj też, że rude psy wymagają odpowiedniego żywienia. autor: Kinga Mierzwiak
Czerwona Wstążka 2,5 na Allegro.pl - Zróżnicowany zbiór ofert, najlepsze ceny i promocje. Wejdź i znajdź to, czego szukasz!
Żywienie psa Odpowiednie żywienie jest jednym z ważniejszych aspektów opieki nad psem. Jeśli chcesz, by Twój pies był zdrowy, musisz pamiętać o podstawowych wymaganiach żywnościowych. Pies na... Pies nie chce jeść suchej karmy Zdarza się, że pies nie chce jeść suchej karmy. Często jest to wynikiem błędów żywieniowych popełnionych przez właściciela, bywa też, że powodem niechęci do spożywania... Sucha karma dla psa W dzisiejszych czasach suche karmy są najwygodniejszą formą karmienia psów. Jednak nie wszystkie karmy są zbilansowane w taki sposób, w jaki być powinny. Zamiast pysznego mięsa... Odchudzanie zwierząt Otyłość i nadwaga jest coraz częściej spotykana u naszych domowych pupili. Wpływa na to wiele czynników między innymi za duże posiłki czy też nasze lenistwo i brak aktywności ze ... Jak wybrać suchą karmę Wybranie dobrej suchej karmy nie jest takie łatwe, jak może się wydawać. Jeśli kiedykolwiek spojrzeliśmy na tabelkę składników, na pewno zauważyliśmy brak jednej ważnej... Ciąża u psa U suk zdolność do zajścia w ciąże pojawia się około 8-12 miesiąca życia (zależy to w dużej mierze od rasy oraz wielkości zwierzęcia). Raz na 6 miesięcy suka wchodzi w okres... Żywienie psa w starszym wieku Gdy nasz pies zaczyna się starzeć, powinniśmy zadbać o odpowiednią dla jego wieku dietę. U różnych psów starość rozpoczyna się w różnym wieku – ma to głównie związek z... Żywienie psa z alergią pokarmową Alergia pokarmowa zdarza się u coraz większej liczby psów. Charakterystycznymi jej objawami, które skłaniają nas do wizyty u weterynarza są świąd i zaczerwienienie skóry. Nasz... Co jedzą nasze psy i koty Kupując w sklepie spożywczym jedzenie chcesz, aby było nie tylko smaczne, ale i zdrowe. W pierwszej kolejności zwracasz uwagę na jakość, coraz częściej studiujesz etykiety... Czemu dzisiaj na niektórych stronach jest taka czerwona wstążka? 2011-12-01 19:45:45; Wstążka gimnastyczna ? 2011-09-30 20:55:13; Czy czerwona wstążka na ręku chroni przed nieszczęśliwą miłością? 2017-02-05 11:03:03; Co oznacza czerwona wstążka na ręce? 2013-06-10 21:16:55; Będzie pasować czerwona wstążka do takiego stroju Środa, 27 lipca 2022 / Imieniny: Akira, Kammar,
W trakcie kąpieli szampon należy nakładać delikatnie, masując, aby nie uszkodzić skóry. Musi być w kontakcie ze skórą psa przez około dziesięć minut, aby zadziałał. Na koniec zwierzę należy spłukać i wysuszyć. Aby to zrobić, unikaj używania suszarek i używaj ręczników lub pozwól mu wyschnąć na powietrzu.
Zapraszamy wkrótce!Przygotuj się, nadchodzi coś fajnego! .